आजच्या डिजिटल युगात, आरोग्य सेवा सुलभ आणि सर्वांसाठी उपलब्ध करणे हे एक महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे. भारत सरकारने या उद्दिष्टासाठी ‘आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन’ अंतर्गत ‘आभा कार्ड’ (ABHA Card) सादर केले आहे. आभा कार्ड म्हणजे एक असे साधन आहे, जे आपले वैयक्तिक आणि आरोग्यविषयक माहिती सुरक्षित ठेवते आणि त्याचा उपयोग आरोग्य सेवेत सोयीसाठी करता येतो. चला, जाणून घेऊ या आभा कार्ड म्हणजे काय, त्याचे फायदे कोणते आहेत, आणि ते आभा कार्ड ऑनलाइन नोंदणी या विषयी सविस्तर माहिती
आभा कार्ड म्हणजे काय ?
आभा कार्ड (ABHA – Ayushman Bharat Health Account) म्हणजे एक डिजिटल हेल्थ कार्ड आहे, ज्यामध्ये आपल्या सर्व वैद्यकीय तपशीलांची नोंद असते. हे कार्ड प्रत्येक नागरिकाला स्वतःचे आरोग्यविषयक नोंदी एकाच ठिकाणी ठेवण्यास मदत करते. या कार्डामध्ये आपल्या वैयक्तिक माहिती सोबतच वैद्यकीय नोंदी देखील ठेवल्या जातात, ज्या डॉक्टर किंवा आरोग्य सेवेशी संबंधित संस्थांद्वारे पाहिल्या जाऊ शकतात. या कार्डामुळे तुम्ही जिथे जाल तिथे तुमची आरोग्यविषयक माहिती नेहमीच तुमच्या बरोबर असेल.
आभा कार्ड चे फायदे कोणते ?
आभा कार्डचे अनेक फायदे आहेत, ज्यामुळे हे कार्ड भविष्यातील आरोग्य व्यवस्थापनासाठी खूप उपयोगी ठरते:
- आरोग्य सेवांमध्ये सोप्या नोंदी: आभा कार्डमुळे तुमची सर्व आरोग्यविषयक नोंदी डिजिटल स्वरूपात ठेवली जाते. यामुळे डॉक्टर किंवा आरोग्य सेवकांना तुमच्या पूर्वीच्या आजारांची, उपचारांची माहिती सहज मिळते, ज्यामुळे योग्य उपचार करणे सोपे होते.
- वैयक्तिक डेटा सुरक्षितता: आभा कार्डमध्ये तुमची सर्व माहिती एनक्रिप्टेड स्वरूपात ठेवली जाते, ज्यामुळे तुमच्या वैयक्तिक माहितीची गोपनीयता राखली जाते. फक्त तुमच्या परवानगीनेच ही माहिती पाहता येते.
- मल्टीपल डॉक्टरांना सहज उपलब्धता: अनेक वेळा आपण विविध ठिकाणी जाऊन उपचार घेतो, पण त्या ठिकाणी आपले जुने रिपोर्ट्स किंवा वैद्यकीय इतिहास उपलब्ध नसतो. आभा कार्डमुळे कोणत्याही डॉक्टरला तुमचा आरोग्य इतिहास सहजपणे उपलब्ध होतो.
- संगणकीकृत व्यवस्थापन: आपल्याला कधीही आपल्या जुन्या रिपोर्ट्स शोधण्यासाठी कागदपत्रांच्या गाठीभेटी घ्याव्या लागत नाहीत. सर्व नोंदी संगणकावरच ठेवता येतात, ज्यामुळे वेळ वाचतो आणि सुविधा वाढते.
- संपूर्ण देशभरात वापरता येणारे: आभा कार्ड हे संपूर्ण भारतात कुठेही वापरता येते. म्हणजेच तुमचा आरोग्यविषयक डेटा एका राज्यातून दुसऱ्या राज्यात सहजपणे शेअर करता येतो.
आभा कार्ड ऑनलाइन नोंदणी कसे करावे?
आभा कार्ड रजिस्ट्रेशन करणे अगदी सोपे आहे आणि ते तुम्ही घरी बसूनही करू शकता. या कार्डसाठी नोंदणी करण्यासाठी खालील पद्धत वापरा:
- सर्वप्रथम तुम्हाला आभा कार्ड रजिस्ट्रेशनसाठी आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. तेथे ‘Create ABHA Card’ किंवा ‘Register’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- रजिस्ट्रेशनसाठी तुम्ही तुमचे आधार कार्ड किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स वापरू शकता. आधार वापरत असाल, तर तुमच्या मोबाइलवर ओटीपी येईल, ज्याचा वापर करून नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करावी.
- ओटीपी व्हेरिफिकेशन झाल्यानंतर तुम्हाला तुमची वैयक्तिक माहिती भरावी लागेल. यात नाव, वय, लिंग, पत्ता आणि इतर आवश्यक माहिती भरावी लागेल.
- एकदा सर्व माहिती भरल्यानंतर तुम्ही तुमचा युनिक ABHA CARD तयार करू शकता. हे ABHA CARD तुमचा डिजिटल हेल्थ अकाऊंट नंबर असेल, ज्याद्वारे तुम्ही तुमच्या सर्व वैद्यकीय नोंदी प्रवेश करू शकता.
- एकदा रजिस्ट्रेशन पूर्ण झाल्यानंतर तुम्हाला आभा कार्ड डाउनलोड करण्याचा पर्याय मिळेल. ते प्रिंट करून ठेवावे, किंवा डिजिटल स्वरूपात फोनमध्ये जतन करून ठेवता येईल.
आभा कार्ड डाउनलोड कसे करावे?
आभा कार्ड डाउनलोड करणे अगदी सोपे आहे आणि ते तुम्ही काही स्टेप्समध्ये घरी बसून करू शकता:
- आधिकारिक वेबसाइटला भेट द्या: आयुष्मान भारत डिजिटल मिशनच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा. आयुष्मान भारत डिजिटल मिशन
- आधार कार्ड वापरून लॉगिन करा: तुमच्या आधार कार्डचा वापर करून ओटीपी व्हेरिफिकेशन करा. तसेच, ड्रायव्हिंग लायसन्सद्वारे देखील तुम्ही लॉगिन करू शकता.
- आभा आयडी तयार करा किंवा लॉगिन करा: जर तुम्ही आधीच आभा आयडी तयार केले असेल, तर लॉगिन करून तुमचे कार्ड डाउनलोड करा. नवे आयडी तयार करायचे असल्यास वर दिलेली प्रक्रिया अनुसरा.
- आभा कार्ड डाउनलोड करा: लॉगिन केल्यानंतर ‘Download ABHA Card’ या पर्यायावर क्लिक करून PDF फॉर्ममध्ये आभा कार्ड डाउनलोड करा.
आभा कार्ड आणि आयुष्मान कार्ड मधील अंतर
- आभा कार्ड: आभा कार्ड हे डिजिटल हेल्थ कार्ड आहे, ज्याचा उपयोग तुमच्या आरोग्यविषयक नोंदी एकत्र ठेवण्यासाठी केला जातो. याचा मुख्य उद्देश तुमचा वैद्यकीय इतिहास सुरक्षित ठेवणे आणि आरोग्य सेवा सुलभ करणे आहे.
- आयुष्मान कार्ड: आयुष्मान कार्ड हे आयुष्मान भारत योजना अंतर्गत मोफत आरोग्य सेवा मिळवण्यासाठी वापरले जाते. आयुष्मान भारत योजना ही गरीब व वंचित लोकांसाठी आहे, ज्यात कार्ड धारकांना ५ लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार मिळतात.
मुख्य अंतर:
- आभा कार्ड: डिजिटल हेल्थ अकाउंटसाठी वापरले जाते, ज्यात तुम्हाला तुमच्या वैद्यकीय नोंदी ठेवता येतात.
- आयुष्मान कार्ड: गरीब आणि वंचित नागरिकांसाठी मोफत उपचार देण्यासाठी वापरले जाते.
आभा कार्डद्वारे मोफत उपचार मिळत नाहीत. आभा कार्ड हे डिजिटल हेल्थ कार्ड आहे, ज्याचा उद्देश तुमच्या आरोग्यविषयक नोंदी सुलभतेने एकत्र ठेवणे आणि डॉक्टरांसोबत शेअर करणे आहे. याचा उपयोग केवळ वैद्यकीय इतिहास ठेवण्यासाठी केला जातो.
तुम्हाला मोफत उपचार मिळवायचे असतील, तर आयुष्मान भारत योजना अंतर्गत आयुष्मान कार्ड असणे आवश्यक आहे. आयुष्मान कार्डद्वारे पात्र नागरिकांना ५ लाख रुपयांपर्यंत मोफत उपचार दिले जातात, पण आभा कार्डचा असा उपयोग नाही.
आभा कार्ड चे नुकसान
- तांत्रिक ज्ञानाची आवश्यकता: सर्वसाधारणपणे, आभा कार्ड रजिस्ट्रेशनसाठी तुम्हाला थोडे तांत्रिक ज्ञान आवश्यक आहे. ज्यांना इंटरनेटची चांगली माहिती नाही, त्यांना हे काम कठीण वाटू शकते.
- डेटा सुरक्षा चिंतेची शक्यता: जरी सरकारकडून पुरेशी सुरक्षा प्रणाली दिलेली आहे, तरीही काही लोकांना आपला वैद्यकीय डेटा ऑनलाइन ठेवण्याची भीती असू शकते.
- प्रवासादरम्यान इंटरनेटची आवश्यकता: कार्ड वापरण्यासाठी इंटरनेट कनेक्शन असणे आवश्यक आहे, त्यामुळे इंटरनेट नसताना डेटा मिळवणे अवघड होऊ शकते.
आभा कार्ड रजिस्ट्रेशन ऑफलाईन कसे करावे?
आभा कार्ड सध्या ऑनलाइन पद्धतीने बनवले जाते, परंतु काही ठिकाणी ते ऑफलाईन तयार करण्यासाठी मदत केली जाते. तुम्ही ऑफलाईन पद्धतीने आभा कार्ड बनवायचे असल्यास, तुम्ही तुमच्या जवळच्या प्राथमिक आरोग्य केंद्र, सरकारी रुग्णालय, किंवा सीएससी सेंटर (Common Service Center) वर जाऊन आभा कार्ड साठी अर्ज करू शकता. या ठिकाणी कार्ड नोंदणीसाठी सेवा दिली जाते.
- आधार कार्ड किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स (आयडी प्रूफ म्हणून)
- मोबाईल नंबर (ओटीपी व्हेरिफिकेशनसाठी)
- संबंधित कर्मचारी तुमच्या आधार कार्ड किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्सद्वारे नोंदणी करेल.
- मोबाईल नंबर ओटीपीच्या मदतीने व्हेरिफाय केला जाईल.
- तुमची वैयक्तिक माहिती भरल्यानंतर तुमचा आभा आयडी तयार केला जाईल.
- एकदा आयडी तयार झाल्यावर ते तुम्हाला कागदावर प्रिंट स्वरूपात दिले जाईल किंवा ईमेल/एसएमएसद्वारे पाठवले जाईल.
तुमच्या जवळच्या सीएससी सेंटर किंवा सरकारी आरोग्य केंद्राशी संपर्क साधा, तिथे कर्मचारी तुम्हाला आभा कार्ड नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करण्यात मदत करतील.
या लेखमधून Mahitia1.in टीमच्या लेखनातून आभा कार्ड ऑनलाइन नोंदणी/ रजिस्ट्रेशन कसे करावे. या कार्डचे अनेक फायदे आहेत व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group – शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – ( क्लिक करून ) जॉइन करू शकता. त्या ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी , शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.