महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) मार्फत महाराष्ट्र फॉरेस्ट सर्व्हिस (MFS) महत्वाची परीक्षा घेतली जाते, आज या लेखातून महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम विषयी सविस्तर माहिती देण्यात येत आहे त्यामुळे लेख पूर्ण वाचा.maharashtra forest service exam syllabus pdf in marathi
महाराष्ट्र फॉरेस्ट सर्व्हिस (MFS) परीक्षा ही महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) द्वारे राज्याच्या वन विभागातील विविध पदांवर उमेदवारांच्या भरतीसाठी आयोजित केलेल्या प्रतिष्ठित स्पर्धा परीक्षांपैकी एक आहे. ही परीक्षा निसर्ग, वन्यजीव आणि वनसंवर्धनाची आवड असलेल्या व्यक्तींना राज्यातील जंगले आणि जैवविविधतेच्या संवर्धनासाठी योगदान देण्याची उत्कृष्ट संधी प्रदान करते.महाराष्ट्र वनसेवा परीक्षा ही निसर्ग आणि संवर्धनाची आवड असलेल्या व्यक्तींसाठी एक आव्हानात्मक पण फायद्याची संधी आहे. अभ्यासक्रमाचे सखोल आकलन, केंद्रित तयारी आणि सातत्यपूर्ण सराव ही यशाची गुरुकिल्ली आहे. उमेदवारांना MFS परीक्षेची तयारी करण्यास मदत करण्यासाठी, या लेखात महाराष्ट्र वन सेवा अभ्यासक्रमाचे तपशीलवार विहंगावलोकन दिले आहे, ज्यामध्ये प्रिलिम्स आणि मुख्य दोन्ही टप्प्यांचा समावेश आहे.व महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम त्याबद्दल विस्तारित माहिती खालील लेखातून दिलेली आहे त्यामुळे लेख पूर्ण वाचा.maharashtra forest service exam syllabus pdf in marathi
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम परीक्षा योजना
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम समजून घेण्यागोदर महाराष्ट्र वनसेवा परीक्षा प्रकार समजून घेणे आवश्यक आहे. जो खाली दिलेला आहे.
| प्राथमिक परीक्षा (प्रिलिम्स) – | प्रिलिम्स ही पहिली स्क्रीनिंग फेरी म्हणून काम करते |
| मुख्य परीक्षा (मुख्य) – | प्रिलिम्स पास करणाऱ्या उमेदवारांसाठी तपशीलवार मुख्य परीक्षा असते |
| मुलाखत – | अंतिम निवड मुख्य परीक्षा आणि मुलाखतीच्या कामगिरीवर आधारित आहे. |
प्राथमिक परीक्षेचा अभ्यासक्रम /(प्रिलिम्स)
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम , महाराष्ट्र वनसेवा परीक्षा प्राथमिक परीक्षेची रचना उमेदवाराची सामान्य जागरूकता, विविध विषयांमधील मूलभूत संकल्पनांची समज आणि विश्लेषणात्मक कौशल्ये यांचे मूल्यांकन करण्यासाठी केली जाते. प्रिलिम्समध्ये एकच पेपर असतात तो 100 मर्कासाठी असतो. त्या मध्ये खालील विषय असतात
| विषयाचे नाव | महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम |
|---|---|
| मराठी भाषा | सर्वसामान्य शब्दसंग्रह,शब्दांचा अर्थ, विरुद्धार्थी शब्द, समानार्थी शब्द आणि त्यांचा वापर., वाक्यरचना, व्याकरण,वाक्य निर्मिती, काल, संयोग, लेख, म्हणी व वाक्यप्रचार यांचा अर्थ आणि उपयोग तसेच उताऱ्यावरील प्रश्नांची उत्तरे |
| इंग्लिश भाषा | Common Vocabulary, Sentence structure, Grammar, use of Idioms and phrases & their meaning and comprehension of the passage |
| चालू घडामोडी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय | चालू घडामोडी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय , अर्थशास्त्र , क्रीडा , राजकीय घडामोडी , राष्ट्रीय अंतररस्त्रीय महत्वाचे मुद्दे, व्यापार यासारखे महत्वाचे विषय |
| सामान्य क्षमता चाचणी | उपमा, शब्दरचना, रक्त संबंध, कोडिंग-डिकोडिंग, नमुना ओळख, आकृती वर्गीकरण, मालिका पूर्ण करणे,टक्केवारी, गुणोत्तर, सरासरी, वेळ आणि अंतर इत्यादींचा समावेश असलेल्या मूलभूत गणिती समस्या,व्यवस्था, क्रम आणि जटिल तर्क कार्ये. आलेख, सारणी आणि डेटा विश्लेषण. |
वरील महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम हा प्राथमिक परीक्षेचा अभ्यासक्रम /(प्रिलिम्स) चा अभ्यासक्रम असून ही परीक्षा 100 मार्क ची आहे, हे लक्षात घेणे गरजेचे आहे की प्रिलिम्स परीक्षा ही चाळणी परीक्षा असून यामध्ये नकारात्मक मार्क प्रणाली नाहीये या परीक्षा मध्ये उत्तीर्ण झाल्यावर उमेदवार मुख्य परीक्षेस पात्र होईल.
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम परीक्षा योजना
| पेपर क्र व संकेतांक | गुण | प्रश्नसंख्या | माध्यम | दर्जा | कालावधी | प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 General Studies (037) | 200 | 100 | मराठी व इंग्रजी | पदवी | एक तास | वास्तुनिष्ट बहुपर्यायी |
| 2 General Science & Nature Conservation (038) | 200 | 100 | इंग्रजी | पदवी | एक तास | वास्तुनिष्ट बहुपर्यायी |
महाराष्ट्र वन सेवा मुख्य परीक्षेचा अभ्यासक्रम
मुख्य परीक्षा अधिक तपशीलवार आहे आणि वनीकरण, वन्यजीव आणि पर्यावरणाशी संबंधित विविध विषयांच्या सखोल ज्ञानावर लक्ष केंद्रित करते. मुख्य परीक्षेत 2 पेपर असतात ते प्रत्येकी 200 मार्कसाठी आसतात व दोन्ही पेपर साठी प्रत्येकी 1 तासाचा कालावधी असतो. पेपर चे स्वरूप वस्तुनिष्ठ बहपर्यायी स्वरूपाचे असते
| पेपर क्र | विषयाचे नाव | अभ्यासक्रम |
|---|---|---|
| पेपर 1 | सामान्य अध्ययन | 1. महाराष्ट्राच्या इतिहासावर भर देऊन भारताचा इतिहास 2.भारत आणि जगाचा भौतिक, सामाजिक आणि आर्थिक भूगोल. च्या वर जोर महाराष्ट्र 3.भारतीय राजकारण आणि शासन. राज्यघटना आणि राजकीय व्यवस्था, ग्रामीण आणि शहरी स्थानिक स्वराज्य 4.आर्थिक आणि सामाजिक विकास |
| पेपर 2 | सामान्य ज्ञान व नैसर्गिक संवर्धन | 1. माती :- भौतिक, रासायनिक व जैविक गुणधर्म. च्या प्रक्रिया आणि घटक 2.1 मातीची निर्मिती. मातीचे खनिज आणि सेंद्रिय घटक आणि त्यात त्यांची भूमिका मातीची उत्पादकता राखणे. माती प्रोफाइल. समस्या माती आणि त्यांचे पुनर्वसन. 2. माती आणि आर्द्रता संवर्धन – मातीची धूप होण्याची कारणे, नियंत्रणाची पद्धत, पाणलोट व्यवस्थापनातील जंगलाची भूमिका, वैशिष्ट्ये आणि पावले 3. इको सिस्टीम्स -प्रकार, फूड चेन, फूड वेब, इकोलॉजिकल पिरॅमिड, ऊर्जा प्रवाह, 2.2 कार्बन आणि नायट्रोजनचे जैव-रासायनिक चक्र. 4. खते आणि खते प्रकार – सेंद्रिय – अजैविक. वनस्पती आणि प्राण्यांचे रोग आणि कीटक. कीटकनाशके आणि कीटकनाशके. हानिकारक झाडे आणि तण. 5. पर्यावरणीय प्रदूषण – प्रकार, नियंत्रण, बायो-इंडिकेटर, धोक्यात 2.3 प्रजाती,. उत्खनन आणि खाणकामाशी संबंधित पर्यावरणीय समस्या. हरितगृह परिणाम, कार्बन ट्रेडिंग, हवामान बदल. भारतातील महत्त्वाचे वन्य प्राणी. गुरांच्या जाती, चाऱ्याचे अर्थशास्त्र आणि गवताळ प्रदेशाचे व्यवस्थापन. भारतातील महत्त्वाच्या देशी वृक्षांच्या प्रजाती, विदेशी वनस्पती, वनस्पतींचा स्त्रोत म्हणून वन उत्पादने जसे की अन्न, फायबर, इंधन लाकूड, लाकूड, लाकूड नसलेले, जंगल उत्पादन/लहान वनउत्पादने. औषधी वनस्पती, ऊर्जा लागवड, खारफुटी, वनावर आधारित उद्योग. वनस्पतींच्या वाढीवर आणि वितरणावर परिणाम करणारे घटक. भारतातील वन प्रकार. राष्ट्रीय उद्याने आणि अभयारण्ये, जागतिक वारसा स्थळे. सामाजिक वनीकरण, संयुक्त वन व्यवस्थापन, कृषी वनीकरण. भारतीय वन धोरण, भारतीय वन कायदा, वन्यजीव संरक्षण कायदा, वन संवर्धन कायदा, 1980., राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय संस्था निसर्ग संवर्धनासाठी कार्यरत आहेत. ,हवाई छायाचित्रे, थीमॅटिक नकाशे यांचा वापर. उपग्रह प्रतिमा, तत्त्व आण , जैवविविधता, जैवविविधता नष्ट होण्याची कारणे, जैवविविधतेचे महत्त्व ,संवर्धन , वनस्पतींचे प्रजनन, टिश्यू कल्चर. आदिवासी आणि जंगले. भारतातील महत्त्वाच्या जमाती. |
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा मुलाखत अभ्यासक्रम
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम , अंतिम टप्पा म्हणजे मुलाखत आहे जी 50 गुण साठी आहे , ज्यामध्ये उमेदवाराचे व्यक्तिमत्व, सामान्य ज्ञान आणि वन अधिकाऱ्याच्या भूमिकेसाठी योग्यतेचे मूल्यमापन केले जाते. मुलाखत पॅनेल मूल्यांकन करते
- वन व्यवस्थापन आणि संवर्धनाचे ज्ञान
- समस्या सोडवण्याची क्षमता
- नेतृत्व आणि निर्णय क्षमता
- संप्रेषण कौशल्ये आणि पर्यावरणाकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन
महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षेच्या तयारीसाठी टिप
- अभ्यासक्रम समजून घ्या : तयारीची पहिली पायरी म्हणजे संपूर्ण अभ्यासक्रम पूर्णपणे समजून घेणे आणि महत्त्वाच्या विषयांवर लक्ष केंद्रित करणे.
- अद्ययावत रहा : वनीकरण, वन्यजीव आणि संवर्धन धोरणांशी संबंधित चालू घडामोडींचे पालन करणे आवश्यक आहे.
- विषयनिहाय फोकस : सामान्य अभ्यास आणि वनशास्त्र-विशिष्ट दोन्ही विषयांसाठी सखोल तयारी आवश्यक आहे. उमेदवारांनी वनविषयक जर्नल्स, सिल्व्हिकल्चर, वन्यजीव संवर्धन आणि जैवविविधता यावरील पुस्तके अभ्यासण्याची सवय लावावी.
- मागील वर्षांच्या पेपर्सचा सराव करा : मागील पेपर सोडवल्याने उमेदवारांना परीक्षेच्या स्वरूपाची ओळख होण्यास आणि सुधारणेची क्षेत्रे ओळखण्यास मदत होईल.
- मॉक टेस्ट्स : नियमित मॉक चाचण्या वेळेचे व्यवस्थापन करण्यास आणि समस्या सोडवण्याच्या क्षमता सुधारण्यास मदत करतील.
- शारीरिक तंदुरुस्ती : परीक्षा वनीकरणाशी संबंधित असल्याने आणि नोकरीमध्ये फील्डवर्कचा समावेश असू शकतो, शारीरिक फिटनेस राखणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्र वनसेवा परीक्षा ही निसर्ग आणि संवर्धनाची आवड असलेल्या व्यक्तींसाठी एक आव्हानात्मक पण फायद्याची संधी आहे. अभ्यासक्रमाचे सखोल आकलन, केंद्रित तयारी आणि सातत्यपूर्ण सराव ही यशाची गुरुकिल्ली आहे. संरचित दृष्टिकोनाचा अवलंब करून आणि अभ्यासासाठी पुरेसा वेळ देऊन, उमेदवार महाराष्ट्र वन विभागात स्थान मिळवण्याची शक्यता वाढवू शकतात, जिथे ते राज्याच्या समृद्ध नैसर्गिक संसाधनांचे संरक्षण आणि संवर्धन करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतील. या विषयी अधिक माहितीसाठी तुम्ही एमपीएससी च्या अधिकृत संकेस्थळ ला भेट देऊ शकता.
| महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) | click Here |
| महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम मराठीमधून PDF | Click Here |
| अपडेट साठी तुम्ही आमच्या whats app ग्रुप ला जॉइन करू शकता | शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप |
या लेखमधून Mahitia1.in टीमच्या लेखनातून महाराष्ट्र वन सेवा परीक्षा अभ्यासक्रम मराठीमधून PDF व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group – शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – ( क्लिक करून ) जॉइन करू शकता. त्या ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी , शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.
हे ही वाचा
- bharat ratna award भारत रत्न इतिहास,मिळणारे लाभ व सुविधा आणि प्राप्तकर्त्यांची यादी …..
- mpsc syllabus 2025 नवीन अभ्यासक्रम अगदी सोप्या भाषेत
- संयुक्त पूर्व परीक्षा अभ्यासक्रम 2025 मराठी mpsc combine prelims syllabus 2025 in marathi
- पोलिस उपनिरीक्षक मुख्य परीक्षा संपूर्ण अभ्यासक्रम मराठी mpsc psi syllabus in marathi
- धरणग्रस्त प्रमाणपत्र कसे काढावे वाचा पूर्ण माहिती सोबत शासनाचा GR
