वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी काय करावे?

वडिलोपार्जित जमीन म्हणजे आपल्या पूर्वजांनी मेहनतीने मिळवलेली संपत्ती, जी आपल्याला वारसाहक्काने प्राप्त होते. ही जमीन केवळ मालकी हक्काचा पुरावा नसून, आपल्या कुटुंबाच्या वारशाची साक्ष देणारी अमूल्य ठेवे आहे. अशा जमिनीला आपल्या नावावर करण्याची प्रक्रिया केवळ कायदेशीर गरज नसून ती आपली जबाबदारीदेखील आहे. जमिनीच्या नावांतरणामुळे केवळ मालकी हक्क प्रमाणित होत नाही, तर भविष्यात निर्माण होणारे वाद आणि समस्या देखील टाळता येतात.

जर तुम्हाला वडिलोपार्जित जमीन नावावर करायची असेल, तर तुम्हाला कायदेशीर प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे, आणि संबंधित सरकारी कार्यालयांचा संपर्क याची सखोल माहिती असणे गरजेचे आहे. या प्रक्रियेचे प्रत्येक टप्पे समजून घेतल्यास तुमच्यासाठी हे काम अधिक सोपे आणि निर्विघ्न होईल. या ब्लॉगमध्ये, आम्ही तुम्हाला वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रांची यादी, आणि काही उपयुक्त टीप्स याविषयी सविस्तर माहिती देणार आहोत, जेणेकरून तुम्ही ही प्रक्रिया सहज पूर्ण करू शकाल.

वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी आवश्यक स्टेप :

वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी खाली दिलेल्या ९ गोष्टी आवश्यक आहेत.

1. वारस प्रमाणपत्र प्राप्त करणे:

वारस प्रमाणपत्र म्हणजे वडिलोपार्जित मालमत्तेवर वारसांचा हक्क सिद्ध करण्यासाठी आवश्यक असलेले अधिकृत कागदपत्र. हे प्रमाणपत्र मिळवणे ही वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्याच्या प्रक्रियेतील पहिले आणि महत्त्वाचे पाऊल आहे. वारस प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी स्थानिक तहसील कार्यालय किंवा जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज सादर करावा लागतो. अर्जासोबत मृत व्यक्तीचे मृत्यू प्रमाणपत्र, वंशावळीचा दाखला, ओळखपत्रे, आणि रहिवासी पुरावा यासारखी कागदपत्रे जोडावी लागतात. तहसीलदार किंवा अधिकृत अधिकारी या कागदपत्रांची पडताळणी करतात आणि वारसांचा हक्क सत्यापित करतात. जर सर्व काही नियमांनुसार असेल, तर प्रमाणपत्र जारी केले जाते. हे प्रमाणपत्र पुढील नामांतरण प्रक्रियेसाठी आणि भविष्यातील वाद टाळण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरते. जर इतर वारसदारांमध्ये मतभेद किंवा वाद असतील, तर न्यायालयाचा आधार घेऊन हे प्रमाणपत्र मिळवावे लागते.

2.मूळ जमीन मालकी तपासणी:
वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्याआधी संबंधित जमिनीची मालकी आणि नोंदी तपासणे आवश्यक आहे. यासाठी जमिनीचा ७/१२ उतारा, मालमत्तेची नोंद, किंवा इतर कायदेशीर दस्तऐवज तपासा. या कागदपत्रांमधून मूळ मालकाचे नाव, जमिनीचे क्षेत्रफळ, आणि ती जमीन कोणत्या प्रकारची आहे (उदा. शेती जमीन, नॉन-अग्रिकल्चरल जमीन इ.) हे स्पष्ट होते. ही माहिती नंतरच्या प्रक्रियेसाठी महत्त्वाची ठरते.

3.नो ऑब्जेक्शन सर्टिफिकेट (NOC):
वारसदारांमधील कोणताही वाद टाळण्यासाठी इतर वारसदारांकडून नो ऑब्जेक्शन सर्टिफिकेट (NOC) घेणे गरजेचे आहे. हे प्रमाणपत्र इतर वारसदारांनी आपल्याला जमीन नावावर करण्यास हरकत नाही असे लेखी स्वरूपात देणे अपेक्षित आहे. NOC सहसा वकिलाच्या मदतीने किंवा साक्षीदारांसमोर तयार केले जाते, ज्यामुळे त्याची वैधता सिद्ध होते. NOC मिळवल्यामुळे नामांतरण प्रक्रिया अधिक सोपी आणि वादमुक्त होते.

4 नामांतरणासाठी अर्ज:
तहसीलदार कार्यालयात नामांतरणासाठी अर्ज करणे ही पुढची पायरी आहे. अर्जात जमिनीवरील आपला हक्क स्पष्टपणे मांडावा आणि त्यासोबत वारस प्रमाणपत्र, ७/१२ उतारा, NOC, आणि ओळखपत्रांसारखी कागदपत्रे जोडावी लागतात. तहसीलदार कार्यालय संबंधित अर्जाची तपासणी करून कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करते. नंतर, जमिनीची मालकी नोंद आपल्या नावावर करण्यात येते, आणि त्याचे नवे ७/१२ उतारे मिळते, जे मालकी हक्काचा अधिकृत पुरावा असते.

५ .फेरफार नोंदणी (Mutation Process):
फेरफार नोंदणी ही प्रक्रिया जमीन मालकाच्या मृत्यूनंतर वारसाच्या नावावर जमीन हस्तांतरित करण्यासाठी केली जाते. तलाठी आपल्या नावावर जमीन करण्यासाठी आवश्यक फेरफार नोंद करतो. यासाठी वारसा दाखला, मृत्यू प्रमाणपत्र आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक असते. सर्व प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर जमीन अधिकृतपणे आपल्या नावावर नोंदवली जाते.

६ .सरकारी प्रक्रिया आणि शुल्क:
वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी तहसीलदार किंवा प्राधिकृत अधिकारी कागदपत्रांची सखोल पडताळणी करतात. वारस प्रमाणपत्र, ७/१२ उतारा, NOC, आणि इतर आवश्यक दस्तऐवजांची छाननी करून संबंधित जमीन नोंदवहीत नाव बदलण्याची प्रक्रिया सुरू होते. या प्रक्रियेसाठी शासकीय नियमांनुसार शुल्क आकारले जाते, ज्यामध्ये नामांतरण फी आणि इतर संबंधित शुल्काचा समावेश असतो. हे शुल्क स्थानिक तहसील कार्यालयात थेट भरता येते, आणि भरल्याचा पुरावा म्हणून पावती दिली जाते.

७ .नवीन ७/१२ उतारा:
प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, जमीन नोंदींमध्ये आपले नाव अधिकृतपणे दाखल केले जाते. यानंतर नवीन ७/१२ उतारा मिळवणे ही शेवटची पायरी असते. हा उतारा आपल्या मालकीचा अधिकृत पुरावा असून भविष्यातील सर्व व्यवहारांसाठी उपयोगी ठरतो. नवीन ७/१२ उतारा मिळवताना त्यावरील सर्व माहिती (जमिनीचे क्षेत्रफळ, पत्ता, आणि मालकाचे नाव) अचूक आहे का, याची खात्री करणे आवश्यक आहे. जर काही चुका आढळल्या, तर त्या वेळेत दुरुस्त करण्यासाठी तहसील कार्यालयाशी संपर्क साधावा.

८ .पॅटर्न नोंदणी (Property Card/Title Deed Update):
नागरी हद्दीत मालमत्ता असल्यास प्रॉपर्टी कार्ड अपडेट करणे अत्यावश्यक असते. यामध्ये मालमत्तेचा ताबा आणि मालकी आपल्या नावावर दाखल झाल्याची अधिकृत नोंद केली जाते. प्रॉपर्टी कार्डमध्ये फेरफार केल्यानंतरच मालकी हक्क स्पष्ट होतो.

९ . ट्रिब्यूनल अथवा न्यायालयीन प्रक्रिया (If Dispute Arises):
जर जमीन किंवा मालमत्तेवर कोणताही वाद निर्माण झाला, तर सिव्हिल कोर्टात दावा दाखल करावा लागतो. न्यायालयीन प्रक्रियेदरम्यान सर्व आवश्यक पुरावे आणि दस्तऐवज सादर करून आपला हक्क सिद्ध करता येतो. वाद मिटवण्यासाठी कोर्टाचा अंतिम निर्णय बंधनकारक असतो.

वडिलोपार्जित जमीन ऑनलाईन पद्धतीने नावावर करण्याची प्रक्रिया:

वडिलोपार्जित जमीन आपल्या नावावर करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने ऑनलाईन प्रक्रिया उपलब्ध करून दिली आहे. यासाठी सर्वप्रथम महाभूमी पोर्टल (https://bhulekh.mahabhumi.gov.in/) या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्यावी लागते. नव्याने खाते तयार करण्यासाठी नोंदणी (Register) करावी लागते, आणि युजरनेम-पासवर्डच्या सहाय्याने लॉगिन करावे. लॉगिन केल्यानंतर ‘फेरफार अर्ज’ हा पर्याय निवडून, आवश्यक माहिती भरावी.

अर्जामध्ये जमिनीचा तपशील, वारसांची माहिती आणि मालकी हक्कासंबंधी सर्व आवश्यक तपशील भरले जातात. यानंतर वारसा दाखला, मृत्यू प्रमाणपत्र, ओळखपत्र, 7/12 उतारा आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावी लागतात. अर्ज सबमिट केल्यानंतर, अर्जाचा क्रमांक मिळतो, जो भविष्यात अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी वापरला जातो. अर्ज सबमिट केल्यानंतर ऑनलाइन पेमेंट गेटवेद्वारे आवश्यक शुल्क भरले जाते.

तलाठी आणि महसूल अधिकारी अर्जाची व कागदपत्रांची पडताळणी करतात. सर्व प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, जमिनीच्या मालकीसंबंधी फेरफार नोंदणी केली जाते आणि अर्जदाराच्या नावावर जमीन अधिकृतपणे दाखल होते. या प्रक्रियेनंतर प्रॉपर्टी कार्ड किंवा 7/12 उताऱ्यात मालकी हक्काची नोंद होते. संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक आणि घरबसल्या पूर्ण करता येते.

वडिलोपार्जित जमीन ऑफलाइन पद्धतीने नावावर करण्याची प्रक्रिया:

जमीन हस्तांतरणाची प्रक्रिया प्रत्येक राज्यात आणि जिल्ह्यात थोडीशी भिन्न असू शकते. त्यामुळे, या माहितीचा वापर केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी करावा आणि कोणत्याही कायदेशीर निर्णय घेण्यापूर्वी आपण स्थानिक तहसीलदार कार्यालयात संपर्क साधावा. तहसील कार्यालय किंवा स्थानिक महसूल कार्यालयात जाऊन वारसा दाखला मिळवावा. यासाठी मृत व्यक्तीचे मृत्यू प्रमाणपत्र आणि वारसांचे आधार कार्ड, रेशनकार्ड यांसारखी ओळखपत्रे आवश्यक असतात.

वारसा दाखला मिळाल्यावर तो अधिकृतपणे प्रमाणित करून घ्यावा. संबंधित ग्रामपंचायत, नगरपालिका किंवा महापालिका कार्यालयातून मृत व्यक्तीचे मृत्यू प्रमाणपत्र प्राप्त करावे. हा प्रमाणपत्र जमीन हस्तांतरण प्रक्रियेसाठी आवश्यक आहे. महसूल कार्यालयात (तलाठी कार्यालय किंवा तहसीलदार कार्यालय) जाऊन फेरफार अर्ज भरावा. अर्जामध्ये जमिनीचा तपशील, मृत व्यक्तीचा तपशील आणि वारसांची संपूर्ण माहिती नमूद करावी. आवश्यक कागदपत्रे जमा करणे अर्जासोबत खालील कागदपत्रे संलग्न करावीत.

सर्व कागदपत्रांसह अर्ज संबंधित तलाठी किंवा तहसीलदार कार्यालयात सादर करावा. अर्ज सादर केल्यानंतर संबंधित अधिकारी कागदपत्रांची पडताळणी करतात. पडताळणी पूर्ण झाल्यावर तलाठी जमिनीवरील मालकी हक्क आपल्या नावावर हस्तांतरित करतो. ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर जमिनीच्या 7/12 उताऱ्यात (Satbara Utara) आणि फेरफार नोंदणी पुस्तकात नाव नोंदवले जाते.

नागरी क्षेत्रात मालमत्ता असल्यास प्रॉपर्टी कार्ड किंवा ग्रामीण भागात 7/12 उताऱ्यावर मालकी हक्काची नोंद होते. जर वाद निर्माण झाला, तर सिव्हिल कोर्टात दावा दाखल करावा लागतो. न्यायालयाच्या निर्णयानुसारच अंतिम फेरफार केला जातो. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर, वडिलोपार्जित जमीन अधिकृतपणे आपल्या नावावर हस्तांतरित केली जाते.

वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे:

वडिलोपार्जित जमीन आपल्या नावावर करण्यासाठी काही विशिष्ट कागदपत्रे आवश्यक असतात. ही कागदपत्रे कोणती आहेत हे जाणून घेणे खूप महत्वाचे आहे.

• 7/12 उतारा आणि फेरफार नोंदी (जमिनीची सद्यस्थिती दर्शवणारा 7/12 उतारा आणि फेरफार नोंदीची प्रत).
• जमिनीचे क्षेत्रफळ, सीमा आणि इतर तपशील (जमिनीचे अचूक क्षेत्रफळ, सीमा, जमिनीवरील इमारती (जर असतील तर) यांची माहिती).
• ओळखपत्र- आपले आणि आपल्या वडिलांचे ओळखपत्र (आधार कार्ड, पॅन कार्ड इ.)
• कर भरण्याची पावती (जमिनीचा कर भरल्याची पावती).
• मृत्युदरखास्त (जर लागू असेल जर वडील निधन झाले असतील तर त्यांचा मृत्युदरखास्त).
• वाटप करार (जर वडील आपल्याला जमीन वाटप करण्याचा करार केला असेल तर तो करार).
• वारसा हक्क प्रमाणपत्र
• इतर वारसांची संमतीपत्र (NOC) (जर आवश्यक असेल)
• तहसीलदार कार्यालयातून जमीन हस्तांतरणाचा अर्ज प्राप्त करा.
• साक्षीदारांची सही (अर्जावर आपले आणि दोन साक्षीदारांच्या सही करा).
• कोर्टचा हुकूम (जर लागू असेल काही प्रकरणांमध्ये कोर्टचा हुकूम आवश्यक असू शकतो). काही प्रकरणांमध्ये अतिरिक्त कागदपत्रे आवश्यक असू शकतात.कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत याची अचूक माहिती मिळवण्यासाठी आपल्या स्थानिक तहसीलदार कार्यालयात संपर्क साधा. जमीन हस्तांतरणाची प्रक्रिया कायदेशीरदृष्ट्या जटिल असू शकते. त्यामुळे, कोणत्याही कायदेशीर समस्या टाळण्यासाठी आपण कायद्याच्या जाणकार व्यक्तीची मदत घेऊ शकता.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता:

महाराष्ट्र भूमी अभिलेख ( https://mahabhumi.gov.in/) आपल्या राज्याच्या भूमी अभिलेख वेबसाइटवर अधिक सविस्तर माहिती उपलब्ध असू शकते.

या लेखाच्या माध्यमातून  Mahitia1.in टीमने “वडिलोपार्जित जमीन नावावर करण्यासाठी काय करावे?” व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला या व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group- शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – (लिंकवर क्लिक करून) जॉइन करू शकता.  ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी, शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.

हे ही वाचा

• शेतकरी बांधवानो आजच करा अर्ज मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजनेला आणि मिळवा ९५ टक्के अनुदान आणि इतर हि अनेक फायदे…
• अनुसूचित जाती व नवबौध्द घटकांच्या स्वयंसहाय्यता बचत गटांना मिनी ट्रॅक्टर व उपसाधने योजना समाज कल्याण विभाग २०२३
• नेहमीच असायला पाहजे आहारात हे फळ, पोटाचे सर्व आजार होतील दूर
• स्टैंड-अप इंडिया योजनेमधून घ्या 10 लाख ते 1 कोटी पर्यत कर्ज …