अबॅकस म्हणजे काय हे समजून घेण्याआधी, त्याचा इतिहास आणि उपयोग कसा झाला आहे हे समजून घेणं महत्त्वाचं आहे. अबॅकस ही एक साधी, पारंपरिक गणनायंत्र आहे जी प्राचीन काळापासून गणितीय गणना करण्यासाठी वापरली जाते. प्रामुख्याने चीन, जपान आणि इतर आशियाई देशांमध्ये याचा अधिक वापर केला जातो. ही साधने सरळ बांबूच्या काड्यांवर मोत्यांसारख्या मण्यांच्या साहाय्याने बनवलेली असते. अबॅकसचा उपयोग करून संख्यांचे मोजमाप, बेरजेची आणि वजाबाकीची गणना करणे अगदी सोपे होते.
आधुनिक काळात, गणकयंत्रे आणि संगणक उपलब्ध असले तरी, अबॅकसला अजूनही महत्त्व आहे कारण याचा वापर मुलांच्या मेंदूला तल्लख बनवण्यासाठी, त्यांचे गणितीय कौशल्य वाढवण्यासाठी केला जातो. अबॅकसच्या साहाय्याने लहान मुले संख्यांचा वेगाने विचार करायला शिकतात, जे त्यांच्या बौद्धिक विकासासाठी उपयुक्त ठरते.
अबॅकस म्हणजे काय?
अबॅकस हे एक प्राचीन गणनायंत्र आहे, ज्याचा उपयोग वेगवेगळ्या गणितीय क्रिया जसे की बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार आणि भागाकार करण्यासाठी केला जातो. अबॅकसच्या साहाय्याने मण्यांच्या हालचालीतून गणना करता येते. चीन आणि इतर आशियाई देशांत या साधनाचा प्रामुख्याने वापर केला जातो. आजच्या डिजिटल युगातही, अबॅकस शालेय शिक्षणात मुलांचे गणिताचे कौशल्य वाढवण्यासाठी आणि मेंदूचा विकास घडवण्यासाठी वापरले जाते.
अबॅकसचे मुलांना काय फायदे होतात:
- गणित कौशल्याचा विकास: अबॅकसचा नियमित वापर केल्याने मुलांचे गणितातील कौशल्य वाढते. त्यांना संख्यांची ओळख, बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकार या संकल्पना स्पष्टपणे शिकता येतात.
- मेंदूची कार्यक्षमता वाढवते: अबॅकसचा सराव केल्याने दोन्ही मेंदूच्या भागांचा समतोल वापर होतो, ज्यामुळे बुद्धिमत्ता आणि स्मरणशक्ती सुधारते.
- एकाग्रता आणि लक्ष केंद्रित करण्यास मदत: मण्यांचे हालचाल लक्षात ठेवणे आणि गणना करणे या प्रक्रियेत एकाग्रता वाढते. त्यामुळे मुलांची ध्यान केंद्रित करण्याची क्षमता अधिकाधिक वाढते.
- विचार करण्याची गती वाढवते: अबॅकसच्या मदतीने मुलं संख्यांचा वेगाने विचार करायला शिकतात, जे त्यांच्या विचारशक्तीचा वेग वाढवण्यासाठी उपयुक्त ठरते.
- आत्मविश्वास वाढतो: अबॅकसच्या मदतीने गणित सोडवताना मुलांना योग्य उत्तर मिळवण्याचा आनंद आणि समाधान मिळते, ज्यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढतो.
- ताण कमी करतो: संगणक किंवा अन्य यंत्रांवर अवलंबून राहण्याऐवजी अबॅकसचा वापर केल्याने मुलांना गणना करताना ताण येत नाही आणि गणितात रस निर्माण होतो.अबॅकस हे केवळ एक गणनायंत्र नसून मुलांच्या बौद्धिक विकासासाठी एक प्रभावी साधन आहे.
अबॅकसची सुरुवात कशी आणि कुठे झाली?
अबॅकसचा जन्म सुमारे 2,500 वर्षांपूर्वी मेसोपोटेमिया येथे झाला, असे मानले जाते. हे गणनायंत्र मूळात चीन, ग्रीस आणि रोम यांसारख्या प्राचीन संस्कृतींमध्ये विकसित झाले होते. चीनमध्ये अबॅकसला “सुआनपान” असे नाव होते, तर जपानमध्ये त्याला “सोरोबान” म्हणत असत. अबॅकसची संरचना साधारणतः सरळ लाकडी किंवा बांबूच्या चौकटीत मोत्यांसारख्या मण्यांसह असते, ज्यांच्या हालचालीने गणना केली जाते.
अबॅकस प्राचीन काळात व्यापारी आणि सामान्य नागरिकांकडून व्यवहारातील आकडेवारी मोजण्यासाठी वापरला जायचा. हे यंत्र संगणक आणि इलेक्ट्रॉनिक कॅलक्युलेटरच्या आगमनापूर्वी गणितीय क्रियांसाठी एक सोपी व अचूक पद्धत म्हणून ओळखले जात होते.
शैक्षणिक प्रणालीत अबॅकसचा वापर कसा सुरू करावा?
अबॅकस हा शालेय शिक्षणात गणित आणि मानसिक विकासासाठी प्रभावी साधन ठरला आहे. आता शाळांमध्ये अबॅकस शिक्षण देण्यासाठी विविध स्तरांवर कोर्सेस आणि प्रशिक्षण कार्यक्रम उपलब्ध आहेत. हा वापर सुरू करताना खालील गोष्टी लक्षात घेता येतात:
- प्राथमिक शाळेत अबॅकसचा परिचय: ५-६ वर्षांच्या मुलांसाठी अबॅकस शिक्षणाची सुरुवात केली जाते. प्रारंभिक स्तरावर मुलांना मण्यांच्या हालचालीतून संख्या ओळखायला शिकवली जाते.
- अबॅकस कोर्सेसची रचना: अबॅकस कोर्सेस साधारणतः स्तरांमध्ये विभागलेले असतात. प्रथम स्तरावर मूलभूत गणना, त्यानंतर मोठ्या अंकांची गणना, आणि नंतर गणितीय क्रिया शिकवली जाते.
- शाळेत अबॅकसचा अभ्यासक्रमाचा समावेश: शाळांमध्ये गणिताच्या शिकवणीत अबॅकसचा समावेश करणे अत्यंत लाभदायक ठरते. हा विषय वैकल्पिक कोर्स किंवा अतिरिक्त उपक्रम म्हणूनही सादर केला जाऊ शकतो.
- ऑनलाइन आणि ऑफलाइन क्लासेस: आजकाल अनेक अबॅकस अकॅडमी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन पद्धतीने प्रशिक्षण देत आहेत, ज्यामुळे शिक्षकांना आणि पालकांना आपल्या सोयीप्रमाणे मुलांना शिक्षण देणे शक्य होते.
- प्रतिस्पर्धात्मक स्पर्धा आणि इव्हेंट्स: शाळांमध्ये किंवा खासगी संस्थांमध्ये अबॅकसच्या स्पर्धा घेऊन मुलांचे उत्साहवर्धन केले जाते. यामुळे मुलांना स्वतःची कौशल्ये दाखवण्याची संधी मिळते आणि त्यांचा आत्मविश्वास वाढतो.
अबॅकस कोर्सेसची रचना कशी आहे?
अबॅकस कोर्सेसची रचना मुलांच्या वय, गणिती कौशल्ये, आणि शैक्षणिक पातळीच्या आधारे टप्प्याटप्प्याने केली जाते. अबॅकस कोर्सेस सामान्यतः तीन मुख्य स्तरांत विभागलेले असतात: प्राथमिक स्तर, मध्यम स्तर, आणि उच्च स्तर. प्रत्येक स्तरात वेगवेगळ्या प्रकारच्या गणना आणि कौशल्यांचे प्रशिक्षण दिले जाते.
अबॅकस कोर्सेसची रचना
- प्राथमिक स्तर (Basic Level):
- वय: साधारणतः ५-७ वर्षे.
- प्रशिक्षणाचे उद्दिष्ट: मुलांना अबॅकसचा वापर कसा करावा, मण्यांच्या हालचाली आणि संख्यांची ओळख याबाबत माहिती देणे.
- कौशल्ये: संख्यांची ओळख, मण्यांच्या हालचाली समजून घेणे, १-१० पर्यंत अंक मोजणे, आणि साध्या बेरीज-वजाबाकीच्या गणना शिकणे.
- उपाय: या स्तरावर मुलांना अबॅकसच्या माध्यमातून प्राथमिक गणना कौशल्ये शिकवली जातात. हा स्तर मुलांच्या मेंदूचा समतोल वापर करण्यास शिकवतो.
- मध्यम स्तर (Intermediate Level):
- वय: साधारणतः ७-९ वर्षे.
- प्रशिक्षणाचे उद्दिष्ट: मुलांना मोठ्या संख्यांसोबत काम करण्याची क्षमता विकसित करणे आणि अधिक जटिल गणना शिकवणे.
- कौशल्ये: दोन-अंकी आणि तीन-अंकी संख्यांसोबत बेरीज-वजाबाकी, गुणाकार, आणि भागाकार शिकणे. यासाठी मुलांना मण्यांच्या जलद हालचालीचा सराव करण्यात येतो.
- उपाय: या स्तरावर मुलांची गणना करण्याची गती वाढते आणि त्यांचा आत्मविश्वास वाढतो.
- उच्च स्तर (Advanced Level):
- वय: ९ वर्षांवरील आणि अधिक कौशल्य असलेले विद्यार्थी.
- प्रशिक्षणाचे उद्दिष्ट: अबॅकसच्या साहाय्याने वेगवान आणि अचूक गणना करण्यास प्रवृत्त करणे आणि मेंदूचा वापर करून मानसिक गणना (mental calculation) शिकवणे.
- कौशल्ये: जटिल बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकारासह संख्यांच्या मोठ्या श्रेण्या, विभाजन, वगैरे शिकणे. या स्तरावर विद्यार्थ्यांना अबॅकस न वापरता मानसिक गणनेतून गणना करायला शिकवले जाते.
- उपाय: या स्तरावरील मुलांमध्ये मेंदूची कार्यक्षमता, वेग, आणि सृजनशीलता वाढवली जाते. मानसिक गणना करताना त्यांची एकाग्रता आणि स्मरणशक्ती सुधारते.
प्रत्येक स्तरात शिकवण्याची पद्धत:
- सराव तक्ते आणि व्यायाम: अबॅकस कोर्सेसमध्ये विविध प्रकारचे गणना तक्ते, मणी हलवण्याचे व्यायाम आणि नियमित सरावाचा समावेश असतो.
- प्रतिस्पर्धा आणि चाचण्या: प्रत्येक स्तरानुसार मुलांची कौशल्ये तपासण्यासाठी टेस्ट्स घेतल्या जातात, ज्यामुळे त्यांच्या प्रगतीचे मूल्यांकन करता येते.
- व्यक्तिगत मार्गदर्शन: प्रत्येक विद्यार्थ्याची प्रगती लक्षात घेऊन वैयक्तिक मार्गदर्शन केले जाते.
अबॅकस कोर्सेसचा कालावधी:
अबॅकस कोर्सेसचा कालावधी सहसा ३ ते ६ महिने असतो, परंतु मुलांच्या प्रगतीनुसार तो अधिक वाढवला जाऊ शकतो. काही कोर्सेसमध्ये आठवड्यातून एक किंवा दोन तासांची नियमित वर्गे असतात. या टप्प्यांतून मुलांना संख्यांच्या जगात आत्मविश्वासाने आणि जलद विचारांनी गणना करण्याचे कौशल्य मिळते. अबॅकस कोर्सेसमुळे मुलांचा बौद्धिक विकास होतो आणि त्यांचा गणितात रस निर्माण होतो.
या लेखमधून Mahitia1.in टीमच्या लेखनातून अबॅकसची सुरुवात कशी आणि कुठे झाली,कशी आहे अबॅकस कोर्सेसची रचना व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group – शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – ( क्लिक करून ) जॉइन करू शकता. त्या ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी , शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.
हे हि वाचा !
IAS full form in marathi आय.ए.एस ला मराठीतून काय म्हणतात.
नागरिकत्व, आयु आणि डोमासाईल प्रमाणपत्र : 2024 मध्ये अर्ज कसा करावा ?
