शेवगा खा आणि या आजारांना दूर पळवा !
आज आपण Moringa marathi म्हणजेच शेवग्याविषयी जाणून घेऊयात. काही भागात याला मुंगण म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. शेवग्याचे मानवी आहारात अतिशय महत्व आहे. ह्या झाडाची आपण शेंग, फुले आणि पाने सुद्धा रोजच्या आहारात समाविष्ट केल्या जातात. काही कंपण्यामार्फत औषध म्हणून सुद्धा शेवगच्या उपयोग करतात. चला तर मग जाणून घेऊ शेवग्याला एवढ महत्व का दिल जात. शेवग्याचे सेवन केल्यास कोणते फायदे होतील.
इंग्लिश मध्ये शेवग्याला moringa, Sahjan & Drumstick या नावाने ओळखले जाते.
- शेवगा आहातातील महत्व
शेवगाच्या प्रत्येक भागामध्ये मानवी आरोग्यासाठी आवश्यक असणारे गुणधर्म असल्यामुळे ही वनस्पती अधिक पौष्टिक समजल्या जाते . म्हणून आहरासोबतच औषधामध्ये सुद्धा या वनस्पतीचा बऱ्याच वर्षापासून वापर केल्या जात आहे. आयुर्वेदामध्ये शेवग्यामध्ये उच्च पौष्टिक मूल्य , पाणी टिकवून ठेवण्याची व शुद्धीकरणाची क्षमता असल्यामुळे संभाव्य उपयोग आणि विविध रोगासाठी उपयुक्त ठरत आहे.
हे सुद्धा वाचा
- शेवग्याचे गुणधर्म
- शरीरातील रक्तदाब कमी करण्यास मदत करते
- जळजळ कमी करण्यास मदत करते.
- रक्तातील लोहाची ( himoglobin ) कमतरता भरून काढण्यास मदत करते.
- हाडे मजबूत करण्यास मदत करते.
- किडनी स्टोन कमी करण्यास मदत करत.
- रक्तातील कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास मदत करते.
- अपचन असल्यास त्यापासून सुटका मिळवण्यास मदत करते.
- शेवगामध्ये अँटी-ऑक्सिडंट गुणधर्म आहेत.
- हे मधुमेहविरोधी असू शकते (रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करते
- पंचण्यास अगदी हलके असते
- हे परजीवी विरोधी एजंट म्हणून काम करू शकते
- त्यात अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म असू शकतात
- त्यात अँटी-फंगल गुणधर्म असू शकतात
- हे अँटी-पायरेटिक (ताप कमी करते) एजंट असू शकते
- हे अल्सर विरोधी (अल्सरची निर्मिती कमी करते) एजंट म्हणून काम करू शकते
- त्यात अँटी-स्पास्मोडिक (स्नायूंच्या उबळांपासून आराम) गुणधर्म असू शकतात
- त्यात अँटी-एलर्जिक क्षमता असू शकते
- हे रक्तदाब कमी करण्यास मदत करू शकते.
हे सुद्धा वाचा
जननी सुरक्षा योजना
यासारखे अनेक गुणधर्म शेवगामध्ये असल्यामुळे अनेक आजार प्रतिबंधित करण्यासाठी भरताबरोदरच अनेक देशामध्ये शेवगाच्या उपयोग रोजच्या आहारात केला जातो.
शेवग्यामधील पोशाक तत्व
- ऊर्जा – 64 kcal ( Engry )
- प्रथिने 9.4 ग्रॅम (Protin)
- कर्बोदक – 8.2 ग्रॅम (Carbohydrates)
- व्हिटॅमिन बी 3 (नियासिन): 2.2 मिग्रॅ ( Vitamin b3)
- व्हिटॅमिन सी: 51.7mg ( Vitamin c)
- चरबी: 1.4 ग्रॅम ( Fats )
- आहारातील फायबर: 2.0 ग्रॅम (dietary fibre)
- लोह: 4 मिग्रॅ ( iron)
- सोडियम: 9 मिग्रॅ (Sodium)
- पोटॅशियम: 337 मिलीग्राम (Potassium)
शेवगा सेवनाचे फायदे
- महिलांसाठी चे विशेष फायदे
शेवगा हे पोषक तत्वांचे भंडार आहे. त्यात A, B, C आणि K सारखी जीवनसत्त्वे असतात. त्यात कॅल्शियम, मॅग्नेशियम आणि लोहासारखी खनिजे देखील असतात. शिवाय, ते आहारातील फायबर आणि प्रथिनांचे उत्तम स्रोत आहेत. हे सर्व पोषक घटक गर्भधारणेदरम्यान आवश्यक असतात.
सोबत गर्भवस्थेत महिलांमध्ये लोह कामतरतेमुळे अनेमिया होण्याचे प्रमाण होते आहे , जर महिलानी आहारामध्ये शेवग्याचे प्रमाण वाढवल्यास रक्तातील लोहाची कमतरता भरून निघते आणि महिला अनेमिया मुक्त होतात.
तुमच्या जेवणात शेवगा Moringa जोडल्याने मॉर्निंग सिकनेस ( Morning sickness ) आणि ऊर्जा ( Engry ) सुधारण्यास मदत होते. फायबर सामग्री बद्धकोष्ठतेस मदत करते, जी गर्भधारणेदरम्यान सामान्य आहे. याव्यतिरिक्त, शेवग्या मधील फोलेट सामग्री जन्मजात अपंगत्व टाळण्यास मदत करेल.काही अभ्यास सुचवितात की ते स्पाइना बिफिडाचा धोका कमी करण्यास मदत करते, नवजात मुलांमध्ये मज्जातंतूचा दोष. शिवाय, शेवग्याच्या पानांच्या रसाचे मिश्रण प्रसूतीनंतर मातांना उपयुक्त ठरते कारण ते आईच्या दुधाचा स्राव सुधारण्यास मदत करते.
- मधुमेहासाठी शेवग्याचा उपयोग
शेवग्याच्या पानांचा अर्क संभाव्य मधुमेह विरोधी गुणधर्म ठरू शकतो ज्यामुळे रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी होण्यास मदत होते. प्राण्यांच्या अभ्यासात (गुप्ता आर एट अल. २०१२) असे दिसून आले आहे की ड्रमस्टिक्सच्या पानांचा अर्क मधुमेहाची प्रगती कमी करण्यास मदत करू शकतो आणि प्रथिने आणि इन्सुलिन हार्मोनचे उत्पादन वाढवून सीरम ग्लुकोजच्या पातळीत घट करू शकतो.
आणखी एक मानवी ससोधन (Ndong M et al. 2007) अभ्यासानुसार शेवग्याच्या पानांचा अर्क ग्लुकोजची पातळी, लघवीतील साखर आणि प्रथिने पातळी, हिमोग्लोबिन आणि रक्तातील एकूण प्रथिने नियंत्रित करण्यास मदत करू करतो. ह्याच वापर करताना डॉक्टरचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
सारांश
एकंदरीत शेवगा ही अतिशय उपयुक्त वनस्पति असून त्या वनस्पतीचा शेंगा , फुले आणि पानांचा उपयोग केल्या जातो . यांच्या भाज्या करून रोजच्या आहारामध्ये उपयोग करू शकतो.
हे ही वाचा 📌