नोकरी मिळवण्यासाठी तुमच्या कौशल्यांबरोबरच तुमची मुलाखत उत्तम होणे गरजेचे आहे. अनेक जण योग्य पात्रता असूनही मुलाखतीमध्ये आत्मविश्वास कमी पडल्यामुळे संधी गमावतात. पण योग्य तयारी केल्यास तुम्ही सहजपणे मुलाखतीत चमकू शकता.
या लेखात नोकरीच्या मुलाखतीसाठी तयारी कशी करावी यावर सविस्तर मार्गदर्शन दिले आहे. योग्य प्रॅक्टिस, रिसर्च आणि आत्मविश्वास या गोष्टींचा समतोल साधल्यास तुमची निवड होण्याची शक्यता मोठ्या प्रमाणात वाढते. चला तर मग, जाणून घेऊया मुलाखतीसाठी सर्वोत्तम तयारी कशी करावी.
नोकरीच्या मुलाखतीपूर्वीची तयारी:
नोकरीची मुलाखत म्हणजे तुमच्या करिअरमधलं एक महत्त्वाचं टप्पं. त्यामुळे तयारीसाठी जितका वेळ द्याल, तितका तुमचा आत्मविश्वास वाढेल. योग्य तयारी म्हणजे अर्धी लढाई जिंकलीच म्हणून समजा. तर मग, मुलाखतीपूर्वी कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवायला हव्यात ते पाहूया.
1.कंपनीबद्दल माहिती गोळा करा: समजा तुम्ही एखाद्या ठिकाणी भेटायला जात आहात, तर तिथली माहिती घेऊनच जाल ना? तसंच मुलाखतीला जाण्यापूर्वीही तुम्ही त्या कंपनीबद्दल चांगलं संशोधन करायला हवं.
- कंपनीची अधिकृत वेबसाइट, सोशल मीडिया आणि ताजी बातमी वाचा
- त्यांच्या सेवा, उत्पादने आणि बाजारातील स्थान समजून घ्या
- कंपनीचे ध्येय आणि भविष्यातील उद्दिष्टे जाणून घ्या
- त्यांचे प्रमुख अधिकारी आणि संस्थापक कोण आहेत हे बघा
यामुळे मुलाखतीमध्ये तुम्ही कंपनीबद्दल बोलताना आत्मविश्वासाने उत्तरं देऊ शकता आणि मुलाखतदाराला तुमचा संशोधनात्मक दृष्टिकोन दिसून येतो.
2.जॉब प्रोफाईल नीट समजून घ्या: फक्त अर्ज भरून थांबायचं नाही, तर त्या पदासाठी काय जबाबदाऱ्या असतील, कोणत्या कौशल्यांची गरज आहे, हे नीट समजून घ्या.
- जॉब डिस्क्रिप्शन बारकाईने वाचा आणि त्यात नमूद कौशल्ये तुमच्याकडे आहेत का, याचा विचार करा
- तुमच्या अनुभवातील कोणते भाग या नोकरीसाठी उपयुक्त ठरतील, हे ठरवा
- त्या पदासाठी आवश्यक सॉफ्टवेअर, टूल्स किंवा तंत्रज्ञानाची माहिती असल्यास, त्यावर थोडी तयारी करा
जेव्हा तुम्ही या गोष्टींची तयारी करता, तेव्हा मुलाखतीत तुमचं उत्तर ठाम आणि विश्वासार्ह वाटतं.
3.सर्वसामान्य प्रश्नांची तयारी करा: मुलाखतीत काही ठराविक प्रश्न हमखास विचारले जातात. त्यांची तयारी करून ठेवल्यास तुम्हाला उत्तरं देता देता विचार करायची गरज भासणार नाही आणि तुम्ही अधिक आत्मविश्वासाने उत्तर देऊ शकाल.
सर्वसामान्य प्रश्न
- स्वतःबद्दल सांगा (Tell me about yourself)
- तुमच्या शिक्षण आणि अनुभवाबद्दल माहिती द्या
- या नोकरीसाठी तुम्ही योग्य उमेदवार का आहात
- तुमच्या बलस्थाने (Strengths) आणि कमकुवत बाजू (Weaknesses) कोणत्या आहेत
- तुम्ही पाच वर्षांनी स्वतःला कुठे पाहता
- आमच्या कंपनीबद्दल तुम्हाला काय माहिती आहे
- एखाद्या कठीण परिस्थितीत तुम्ही कसे हाताळले
उत्तर देताना
- संक्षिप्त आणि मुद्देसूद उत्तर द्या
- शक्य असल्यास तुमच्या अनुभवातून उदाहरण द्या
- कोणतंही उत्तर पाठ करून बोलू नका, नैसर्गिकपणे बोला
4.तुमच्या रेझ्युमेचा नीट अभ्यास करा: मुलाखतीमध्ये तुमच्या रेझ्युमेमधील गोष्टींवर प्रश्न विचारले जातात. त्यामुळे तुम्ही जे लिहिलं आहे, ते तुम्हाला आत्मविश्वासाने सांगता यायला हवं.
- रेझ्युमेतील प्रत्येक गोष्टीचा नीट अभ्यास करा
- तुमच्या अनुभवाबद्दल आणि प्रोजेक्ट्सबद्दल तपशीलवार माहिती द्या
- जर एखाद्या विशिष्ट गोष्टीचा उल्लेख केला असेल, तर त्यावर तुम्ही काम कसं केलं, हे व्यवस्थित समजावून सांगा
5.कपडे आणि पहिला ठसा (First Impression) याकडे लक्ष द्या: मुलाखतीला जाताना फॉर्मल कपडे घालणं कधीही सुरक्षित पर्याय असतो. स्वच्छ, व्यवस्थित आणि प्रोफेशनल लूक असलेले कपडे तुमच्या व्यक्तिमत्त्वाला अधिक आत्मविश्वास देतात.
- फॉर्मल शर्ट आणि ट्राऊझर (पुरुषांसाठी) किंवा फॉर्मल कुर्ता साडी ट्राऊझर-शर्ट (महिलांसाठी) निवडा
- केस नीट सेट करा, शूज स्वच्छ ठेवा आणि साधे, सभ्य अ‍ॅक्सेसरीज वापरा
- तुमचं वागणं, चालणं, बसण्याची पद्धत आणि बोलण्याचा टोन प्रोफेशनल ठेवा
6.संभाव्य प्रश्नांसाठी सराव करा: एकटे किंवा मित्र-परिवारासमोर प्रॅक्टिस केल्याने तुमचा आत्मविश्वास वाढतो. तुम्ही आरशासमोर बोलण्याचा सराव केला किंवा कोणालातरी तुमच्या उत्तरांबद्दल फीडबॅक द्यायला सांगितलं, तर तुम्हाला तुमच्या बोलण्याच्या पद्धतीत सुधारणा करता येईल.
- मित्र किंवा कुटुंबासोबत मॉक इंटरव्ह्यू करा
- तुमचा आवाज रेकॉर्ड करून ऐका आणि कुठे सुधारणा करता येईल हे बघा
- प्रत्येक उत्तरासाठी साधारण ३० ते ९० सेकंद इतका वेळ घ्या, म्हणजे उत्तर जास्त लांबट किंवा खूप कमी होणार नाही
7.आवश्यक कागदपत्रांची तयारी करा: मुलाखतीला जाताना आवश्यक कागदपत्रं बरोबर असणे महत्त्वाचे आहे.
- तुमचा बायोडेटा रेझ्युमे प्रिंट करून ठेवा (२-३ प्रती)
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, अनुभव प्रमाणपत्रे, आधार कार्ड, पॅन कार्ड अशा गोष्टींच्या झेरॉक्स प्रती बरोबर ठेवा
- जर काही प्रोजेक्ट रिपोर्ट्स किंवा पोर्टफोलिओ असेल, तर ते देखील सोबत ठेवा
8.मुलाखतीच्या ठिकाणी वेळेवर पोहोचा: गडबडीत पोहोचलात तर आधीच तणाव येईल. त्यामुळे मुलाखतीच्या ठिकाणी १५-२० मिनिटे आधी पोहोचण्याचा प्रयत्न करा.
- ठिकाण आणि तिथे जाण्याचा मार्ग आधीच ठरवा
- गूगल मॅप्स किंवा कोणत्या वाहनाने जाणार ते ठरवून ठेवा
- मुलाखतीच्या आधी एक कप पाणी प्या आणि शांत बसा
मुलाखतीदरम्यान कसे वागावे:
मुलाखतीदरम्यान तुमच्या वागणुकीवर आणि देण्यात येणाऱ्या उत्तरांवर भर दिला जातो. फक्त योग्य उत्तर देणं महत्त्वाचं नाही, तर तुमचं एकूण व्यक्तिमत्त्व, आत्मविश्वास, संवाद कौशल्य आणि प्रोफेशनल वर्तन देखील मुलाखतदाराच्या नजरेत येतं. त्यामुळे मुलाखतीच्या वेळी या गोष्टी लक्षात ठेवा.
1.स्वतःला सकारात्मकतेने सादर करा: मुलाखतीच्या खोलीत प्रवेश करताच सौम्य हसू ठेवा आणि आत्मविश्वासाने मुलाखतदाराला अभिवादन करा.
- हात मिळवताना दृढ पण सौम्य गृप ठेवा
- थेट डोळ्याला डोळा संपर्क ठेवा, पण तो अतिरेकी वाटू नये
- मुलाखतदारांचे बोलणे नीट ऐका आणि उत्तर देताना घाई करू नका
2.शांत आणि आत्मविश्वासपूर्ण बोला: तुमचं उत्तर जितकं स्पष्ट आणि मुद्देसूद असेल, तितकं प्रभावी ठरेल.
- हळू आणि स्पष्ट बोला
- अति गडबड किंवा खूप लांब उत्तरं देण्याचं टाळा
- उत्तर देताना उगाचच “हं… अहं…” असे आवाज करू नका, विचार करून बोला
3.शरीरभाषेवर लक्ष द्या: शरीरभाषा (Body Language) मुलाखतीत खूप महत्त्वाची भूमिका बजावते.
- सरळ आणि आरामशीर बसा, खुर्चीवर लोंबकळू नका
- हात खूप हलवण्याचे टाळा, पण नैसर्गिक हालचाली चालतील
- मुलाखतदाराच्या बोलण्याकडे लक्ष द्या आणि हलकंसं मान हलवून प्रतिसाद द्या
4.तणाव किंवा भीती दाखवू नका: थोडासा तणाव असणं स्वाभाविक आहे, पण जास्त नर्व्हस दिसलात तर तुमचं लक्ष विचलित होऊ शकतं.
- दीर्घ श्वास घ्या आणि शांत राहण्याचा प्रयत्न करा
- जर एखादा प्रश्न कळला नाही, तर तो विनम्रतेने पुन्हा विचारण्याची विनंती करा
- चुकीचं उत्तर दिलं तरी घाबरू नका, सरळ दुरुस्ती करा
5.प्रश्नांना प्रामाणिक आणि सकारात्मक उत्तर द्या: कधीही चुकीची किंवा फसवणूक करणारी माहिती देऊ नका. मुलाखतदार तुमच्या उत्तरांवर प्रश्न विचारू शकतो, त्यामुळे खरी माहिती द्या.
- जर एखादा प्रश्न कठीण वाटला, तर थोडा वेळ घेऊन विचार करा
- नकारात्मक अनुभव सांगतानाही सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवा
- तुमच्या कमकुवत बाजू सांगताना त्यावर तुम्ही काम कसं करत आहात हेही सांगा
6.तुमच्या बाजूनेही प्रश्न विचारा: मुलाखतीच्या शेवटी मुलाखतदार विचारतो – “तुमच्याकडे काही प्रश्न आहेत का?” त्यावेळी योग्य प्रश्न विचारल्यास तुमच्या उत्सुकतेचा आणि अभ्यासू स्वभावाचा अंदाज येतो.
- कंपनीच्या कामकाजाबद्दल किंवा संभाव्य जबाबदाऱ्यांबद्दल विचारा
- संभाव्य प्रोजेक्ट्स, टीम स्ट्रक्चर आणि कंपनीच्या भविष्यातील उद्दिष्टांबद्दल जाणून घ्या
- तुमच्या भूमिकेबाबत अधिक माहिती मिळवा
मुलाखतीनंतर काय करावे:
मुलाखतीनंतर योग्य वर्तन ठेवल्यास तुम्ही चांगली छाप पाडू शकता. त्यामुळे मुलाखतीनंतर या गोष्टी करा.
1.मुलाखतदाराचे आभार माना: मुलाखतीच्या शेवटी धन्यवाद देणं महत्त्वाचं आहे.
“तुम्ही मला ही संधी दिल्याबद्दल धन्यवाद. तुमच्याशी बोलताना खूप काही शिकायला मिळालं.” अशा प्रकारे विनम्रपणे बोला
हस्तांदोलन करून हसत निरोप घ्या
2.फॉलो-अप ईमेल किंवा मेसेज पाठवा: मुलाखतीनंतर २४ तासांत एक औपचारिक ईमेल किंवा मेसेज पाठवा.
- मुलाखतीसाठी आभार माना
- तुमच्या भूमिकेबद्दल उत्सुकता दाखवा
- कोणतेही अतिरिक्त प्रश्न असल्यास त्यासाठी तयार असल्याचे सांगा
उदाहरण –
“नमस्कार सर/मॅडम,
मुलाखतीत वेळ दिल्याबद्दल मी तुमचा आभारी आहे. तुमच्याशी संवाद साधताना खूप काही शिकायला मिळालं. मी या संधीबद्दल अधिक उत्सुक आहे आणि पुढील प्रक्रियेची वाट पाहत आहे. धन्यवाद!”
3. थोडं संयम ठेवा आणि पुढील योजना तयार ठेवा: काही कंपन्या त्वरित निर्णय घेतात, तर काही वेळ घेतात. त्यामुळे संयम ठेवा. जर ठरलेल्या वेळेत उत्तर मिळालं नाही, तर सौम्य स्वरात चौकशीसाठी ईमेल पाठवा दरम्यान इतर नोकऱ्यांच्या संधी शोधत राहा आणि तयारी सुरू ठेवा
4. तुमच्या अनुभवातून शिका: मुलाखतीनंतर स्वतःचे आत्मपरीक्षण करा. तुमची कोणती उत्तरं प्रभावी ठरली? कुठे सुधारणा करायला हवी? आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी अजून काय करायला पाहिजे?
या लेखाच्या माध्यमातून Mahitia1.in टीमने “नोकरीच्या मुलाखतीसाठी तयारी कशी करावी?” व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला या व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group- शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – (लिंकवर क्लिक करून) जॉइन करू शकता. ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी, शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.
हे ही वाचा
