महाराष्ट्रातील उपेक्षित विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्तीद्वारे सक्षम करणे
अनुसूचित जाती आणि नवबौद्ध समाजातील विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणाच्या संधी सुनिश्चित करण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य सरकार सक्रियपणे काम करत आहे. या विद्यार्थ्यांना परदेशात शिक्षणाची सुविधा उपलब्ध करून देण्याचे महत्त्व ते ओळखते आणि ते सुलभ करण्यासाठी सातत्याने प्रयत्न करते. अनुसूचित जातीचे विद्यार्थी परदेशातील विविध विद्यापीठांमध्ये प्रवेशासाठी पात्र असताना, आर्थिक अडचणींमुळे त्यांना परदेशात उच्च शिक्षण घेण्यास अनेकदा अडथळा निर्माण होतो. या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, राज्य सरकार सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभागामार्फत या समुदायातील पात्र आणि मेहनती विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती प्रदान करते.
Maharashtra state government is actively working towards ensuring higher education opportunities for students belonging to Scheduled Castes and Navbuddha communities. It recognizes the importance of providing access to education abroad for these students and consistently makes efforts to facilitate it. While students from Scheduled Castes are eligible for admission in various universities abroad, financial constraints often hinder their pursuit of higher education overseas. To address this issue, the state government provides scholarships to deserving and diligent students from these communities through the Department of Social Justice and Special Assistance.
या शिष्यवृत्तींचा उद्देश सक्षम आणि हुशार विद्यार्थ्यांना पाठिंबा देणे, त्यांना परदेशात उच्च शिक्षण घेण्याचे साधन प्रदान करणे आहे. या शिष्यवृत्तींसाठी अर्ज प्रक्रिया दरवर्षी खुली असते आणि शैक्षणिक वर्ष 2023-2024 साठी, सबमिशन करण्याची अंतिम मुदत 10 जुलै 2023 आहे. या संधीचा लाभ घेण्यास इच्छुक असलेल्या विद्यार्थ्यांनी अर्ज प्रक्रिया निर्धारित कालमर्यादेत पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
These scholarships are aimed at supporting capable and talented students, offering them the means to pursue higher education abroad. The application process for these scholarships is open annually, and for the academic year 2023-2024, the deadline for submission is July 10, 2023. Students interested in availing themselves of this opportunity must complete the application process within the stipulated timeframe.
योजनेच्या अटी शर्ती
- विद्यार्थी महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
- विद्यार्थी अनुसूचित जाती आणि नवबौद्ध घटकातील असावा.
- पदव्यूत्तर अभ्यासक्रमासाठी कमाल ३५ वर्षे व पीचडी साठी ४० वयोमर्यादा असेल
- विद्यार्थ्यांच्या कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न रु ६ लाखापेक्षा जास्त नसावे.
- ( विवाहित महिला उमेदवारांनी पती कडील कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न आवश्यक आहे. जर विवाहित महिला उमेदवार विधवा, परितक्त्या , घटस्फोटीत किंवा पतीपासून विभक्त असल्यास व आपल्या वडिलांकडे राहत असल्यास वडिलांकडील पूर्ण कुटुंबातील वार्षिक उत्पन्नाच्या आधारे अर्ज करता येत , परितक्त्या, विधवा आणि विभक्त असलेल्या उमेदवारास तसे कायदेशीर कागद पत्र दाखल करणे गरजेचे आहे.
- परदेशातील शिक्षण संस्था हि जागतिक क्रमवारीत (QS World University Rank) ३०० च्या आत असावी , ३०० मधील The University of South wales, UNSW Sydney) Australia हे दिव्यापीठे सदरील योजनेमधून वगळण्यात आले आहेत.
- जागतिक कर्मवारीमध्ये पहिल्या १०० विद्यापीठामध्ये व London school of Economices मध्ये प्रवेश मिळालेल्या विद्यार्थ्यांना उत्त्पन्न मर्यादा लागू नाही.
- शासन निर्णय दि २७-०६-२०१७ मधील विहित केलेल्या नियमावलीतील परिच्छेद ज ३ मधील तरतुदीनुसार सदर योजनेअंतर्गत लाभ घेऊ इच्छित असलेल्या विद्यार्थ्यास पुढील सत्राचा टर्मसाठी लाभ मिळण्यासाठी प्रदेशातील प्रवेश घेतलेल्या अभ्यासक्रमाचे प्रत्येक वेळी उत्तीर्ण/ पास होणे बंधनकारक असून , त्यासाठी शैक्षणिक संस्था /विद्यापीठाचे प्रमाणपत्र गुणपत्रिका सत्रानुसार किंवा प्रति सहा महिन्यानंतर शासनाकडे जमा करणे बांधकारक आहे. सदर योजनेच्या सामाजिक न्याय विभाग शासन निर्णय दिनांक २७-०६-२०१७ मधील अटी व शर्ती लागू होतील.
- सामाजिक न्याय विभाग जाहिरात download करूनच व पूर्ण वाचून फॉर्म भरावा.
लाभाचे स्वरूप
- विद्यार्थ्यास वार्षिक निर्वाह भत्ता अमेरिका व इतर राष्ट्रासाठी यू.एस डॉलर १५.४०० तर यू .के साठी ९९०० पौंड इतका अदा करण्यात येईल.
- विद्यपीठाने प्रमाणित केलेल्या शिक्षण फी ची पूर्ण रक्कम तसेच केंद्र शासनाच्या national Overseas Scholarship योजने अंतर्गत लागू करण्यात आलेली इतर फी , Health Insurance आणि त्या देशाचा Vesa Fees या बाबीतील सर्व फीस शासनामार्फत अदा करण्यात येईल.
- परदेशात जाण्याचा व अभ्यासक्रम पूर्ण करून येणाचा प्रवास भत्ता Economy Class योजनेअंतर्गत दिला जाईल.
- विद्यार्थ्यास आकस्मित खर्चासाठी यू .एस. ए USA व इतर डदेशासाठी १५०० डॉलर व UK साठी ११०० पौंड यामध्ये पुस्तक , अभ्यास दौरा , इ इतर खर्चाचा समावेश आहे.
- Post Study work visa साठी २ वर्ष कालावधीकरिता NOC ना-हरकत- प्रमाणपत्र अटी व शर्ती लागू होतील.
शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करण्यासाठी, उमेदवारांनी आवश्यक माहिती आणि कागदपत्रे गोळा करणे आवश्यक आहे, ज्यामध्ये अनुसूचित जाती किंवा नवबौद्ध समाजाचा पुरावा, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र आणि योग्यरित्या भरलेला अर्ज यांचा समावेश आहे. ते सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभागाकडून अर्ज आणि तपशीलवार सूचना मिळवू शकतात.
सबमिट केल्यावर, विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक यश आणि आर्थिक पार्श्वभूमी विचारात घेऊन, अर्जांचे संपूर्ण मूल्यमापन प्रक्रियेतून जाते. पात्रता आणि निधीची उपलब्धता यावर आधारित शिष्यवृत्ती पात्र उमेदवारांना दिली जाते.
या शिष्यवृत्ती उपेक्षित विद्यार्थ्यांना परदेशात उच्च शिक्षण घेण्यासाठी आवश्यक आर्थिक सहाय्य प्रदान करून त्यांना सक्षम करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ते विद्यार्थ्यांना केवळ आधार देत नाहीत तर सामाजिक आणि आर्थिक उन्नतीसाठी उत्प्रेरक म्हणूनही काम करतात. सामाजिक न्याय आणि समान संधी वाढवण्याची राज्य सरकारची वचनबद्धता या उपक्रमातून दिसून येते, ज्याचा उद्देश सर्वांसाठी सर्वसमावेशक शिक्षण सुनिश्चित करणे हा आहे.
आयुक्त, समाज कल्याण आयुक्तालय, महाराष्ट्र राज्य, पुणे
https://sjsa.maharashtra.gov.in/mr/scheme-category/education-training?&Submit=Submit&page=4
