राशन कार्ड KYC अपडेट करा अन्यथा शिधा बंद! हि आहे अंतिम तारीख !

आपण सर्वजण जाणतो की राशन कार्ड हे केवळ अन्नसुरक्षेच्या दृष्टीनेच नाही, तर एक महत्त्वाचा ओळखपत्र म्हणूनही वापरले जाते. केंद्र व राज्य सरकार विविध योजनांच्या माध्यमातून गरीब आणि गरजू कुटुंबांना मोफत किंवा सवलतीच्या दरात धान्य पुरवतात. परंतु या लाभांचा लाभ फक्त पात्र लोकांपर्यंतच पोहचावा, यासाठी सरकारने KYC (Know Your Customer) प्रक्रिया अनिवार्य केली आहे.

सध्या महाराष्ट्र सरकारने स्पष्ट इशारा दिला आहे की “KYC नसेल, तर राशनही नाही!” म्हणजेच जर तुम्ही राशन कार्ड KYC वेळेत अपडेट केलं नाही, तर तुमचं कार्ड तात्पुरतं निष्क्रिय केलं जाऊ शकतं आणि शिधा मिळणं बंद होऊ शकतं.

म्हणूनच या लेखात आपण पाहणार आहोत की KYC म्हणजे काय, ती कशी करतात, कोणती कागदपत्रे लागतात, अंतिम तारीख कोणती आहे, आणि घरबसल्या KYC अपडेट कशी करायची याबद्दल सविस्तर माहिती.

राशन कार्ड म्हणजे काय?

राशन कार्ड हे भारत सरकारकडून जारी केलेले एक महत्त्वाचे ओळखपत्र आहे, जे गरीब व गरजू कुटुंबांना अन्नधान्य सवलतीच्या दरात मिळवण्यासाठी वापरले जाते.
हे कार्ड राज्य सरकारच्या अन्न व नागरी पुरवठा विभागामार्फत वितरित केले जाते.
राशन कार्डचे उपयोग खालीलप्रमाणे:

राशन कार्डचे उपयोग:

• शिधा (गहू, तांदूळ, साखर, डाळी) सवलतीच्या दरात मिळतो.
• विविध सरकारी योजनांमध्ये ओळखपत्र म्हणून वापरता येते.
• निवासी पुरावा म्हणून वापरले जाते.
• बँक खाती, शाळा प्रवेश, गॅस कनेक्शन यासाठी देखील उपयोगी.

राशन कार्ड प्रकार:

• अंत्योदय अन्न योजना (AAY) – अत्यंत गरीब कुटुंबांसाठी
• Priority Household (PHH) – गरीब व BPL कुटुंबांसाठी
• Non-Priority (APL) – सामान्य कुटुंबांसाठी

राशन कार्ड KYC मध्ये काय करावं लागतं?

KYC म्हणजे “Know Your Customer” – म्हणजे ग्राहकाची ओळख तपासणी प्रक्रिया.
राशन कार्ड संदर्भात KYC म्हणजे कार्डधारकांची ओळख आणि माहिती पुन्हा पडताळणे.

• आधार कार्ड लिंक करणे (प्रत्येक सदस्याचे)
• बायोमेट्रिक पडताळणी (थंब/आयरीस)
• मोबाइल नंबर जोडणे
• नाव, वय, पत्ता यामध्ये सुधारणा करणे (जर आवश्यक असेल)

KYC कशासाठी गरजेची आहे?

• बनावट कार्ड बंद करण्यासाठी
• फक्त पात्र लोकांपर्यंत लाभ पोहोचवण्यासाठी
• सरकारी योजनांमधील पारदर्शकता राखण्यासाठी

राशन कार्ड KYC अपडेट न केल्यास काय होऊ शकते?

राशन कार्डसाठी KYC अपडेट करणे ही सरकारकडून घालून दिलेली अत्यावश्यक प्रक्रिया आहे. जर तुम्ही ही प्रक्रिया दिलेल्या वेळेत पूर्ण केली नाही, तर त्याचे परिणाम गंभीर असू शकतात. सर्वप्रथम, तुमचं राशन कार्ड तात्पुरतं निष्क्रिय केलं जाऊ शकतं, त्यामुळे तुम्हाला सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) अंतर्गत मोफत किंवा सवलतीच्या दरात धान्य मिळणार नाही. सरकारच्या स्पष्ट सूचनेनुसार – “KYC नसेल, तर राशनही नाही!” – असा स्पष्ट इशारा देण्यात आला आहे.

तुम्ही गरजू असलात, तरीही आधार नोंदणी, बायोमेट्रिक पडताळणी किंवा माहिती पडताळली न गेल्यास तुमचं नाव अपात्र यादीत टाकले जाऊ शकते. त्यामुळे तुमचा हक्काचा शिधा थांबू शकतो आणि इतर शासकीय योजनांतील लाभही अडचणीत येऊ शकतो. काही प्रकरणांमध्ये कार्ड रद्दही होऊ शकतं. म्हणूनच, ही प्रक्रिया वेळेत आणि योग्य पद्धतीने पूर्ण करणे अत्यंत गरजेचे आहे.

राशन कार्ड KYC करण्याची नवीन अंतिम तारीख (महाराष्ट्रसाठी)

महाराष्ट्रातील सार्वजनिक वितरण प्रणाली अंतर्गत (Public Distribution System – PDS) शिधापत्रिकाधारकांसाठी राशन कार्डसंबंधित KYC (Know Your Customer) अपडेट करण्याची अंतिम मुदत राज्य सरकारने वाढवली आहे. आधी निश्चित केलेल्या तारखेनंतर देखील अनेक लाभार्थ्यांनी KYC प्रक्रिया पूर्ण केलेली नाही, हे लक्षात घेता, सरकारने सर्वसामान्यांना आणखी संधी देत ही मुदत पुढे ढकलली आहे.

नवीन मुदत 31 जुलै 2025 पर्यंत वाढवण्यात आली असून, या तारखेपर्यंत राशन कार्ड KYC अपडेट न केल्यास लाभार्थ्यांचे शिधा वितरण बंद होऊ शकते. त्यामुळे सर्व कार्डधारकांना आवाहन करण्यात येत आहे की त्यांनी आपल्या जवळच्या शिधावाटप दुकानात (Fair Price Shop) किंवा अधिकृत केंद्रावर जाऊन लवकरात लवकर KYC प्रक्रिया पूर्ण करावी.

• ही प्रक्रिया फक्त बायोमेट्रिक पडताळणी आणि आधार लिंकिंगद्वारे पूर्ण करता येते.
• उशीर झाल्यास सार्वजनिक वितरण लाभ थांबू शकतो.

आपले राशन कार्ड वैध राहावे आणि शिधा नियमित मिळावा यासाठी ही KYC प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करणे अत्यंत आवश्यक आहे.

या कालावधीत:

• प्रत्येक सदस्याचे आधार कार्ड लिंक करणे आणि बायोमेट्रिक पडताळणी (ठसा किंवा इरिस) अनिवार्य आहे.
• ही प्रक्रिया तुम्ही ऑनलाइन माध्यमातून तुमच्या मोबाइल/कॉम्प्युटरवर देखील पूर्ण करू शकता, जिथे उपलब्ध असेल.
• किंवा तुमच्या नजीकच्या FPS (Fair Price Shop) किंवा CSC केंद्रावर जाऊन कार्ड आणि आधार दाखवून e‑KYC करु शकता.

गंभीर सूचना:
जर तुम्ही 31 जुलै 2025 पूर्वी KYC पूर्ण केली नाही, तर तुमचा राशन कार्ड तात्पुरती निष्क्रिय होणार आणि AAY, PHH किंवा PMGKAY यांसारख्या योजनांमधील लाभ मिळणे बंद होऊ शकतो

या कारणास्तव, उद्याचंही विलंब न करता तुमचं e‑KYC पूर्ण करा—मोबाइल सेटींग तपासा, आधार लिंकिंग ओके आहे का ते पाहा, व कोठेही अडचण असल्यास लवकरात लवकर FPS/CSC केंद्रात भेट देऊन प्रक्रिया पूर्ण करा.

राशन कार्ड KYC कशी करावी?

राशन कार्ड KYC करण्याची प्रक्रिया अतिशय सोपी असून ती आपण घरबसल्या मोबाईल किंवा संगणकावरून ऑनलाइन करू शकता. सर्वप्रथम, आपल्याला https://rationcard.mahafood.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागते. त्यानंतर ‘Online Services’ विभागात ‘KYC Update’ किंवा ‘Aadhaar Seeding’ हा पर्याय निवडावा. आता आपले राशन कार्ड क्रमांक व आधार क्रमांक प्रविष्ट करून OTP द्वारे तपासणी करा. त्यानंतर आपली वैयक्तिक माहिती, कुटुंबातील सदस्यांची माहिती, त्यांचे आधार क्रमांक इत्यादी भरून ‘Submit’ करा.

जर तुमच्या फॅमिलीमधील कोणत्याही सदस्याचा आधार क्रमांक लिंक नसल्यास, तो लिंक करणे आवश्यक आहे. तसेच, जर घरातील कोणी बायोमेट्रिक पद्धतीने ओळख पटवू शकत नसेल, तर स्थानिक शिधावाटप कार्यालयाशी संपर्क साधावा लागतो. एकदा KYC पूर्ण झाल्यानंतर, त्याची पुष्टी SMS किंवा पोर्टलवर पाहता येते. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्याने आपले राशन कार्ड अ‍ॅक्टिव्ह राहते व शिधा मिळण्यात कोणतीही अडचण येत नाही.

या लेखाच्या माध्यमातून  Mahitia1.in टीमने पंतप्रधान मोफत शिलाई मशीन योजनेसाठी कोण पात्र आहे? व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला या व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group- शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – (लिंकवर क्लिक करून) जॉइन करू शकता.  ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी, शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.