बोधिधर्म हे एक भारतीय बौद्ध भिक्षु होते ज्यांनी चीनमध्ये जाऊन झेन बौद्ध धर्माची स्थापना केली. त्यांचा जन्म दक्षिण भारतात 5व्या किंवा 6व्या शतकात झाला होता. बोधिधर्मांच्या जीवनाबद्दल खूप कमी माहिती उपलब्ध आहे, परंतु असे मानले जाते की ते पल्लव राजवंशाशी संबंधित होते. बोधीधर्माचा इतिहास जाणून घेताना पुढील गोष्टी जाणून घेण अत्यंत महत्वाच आहे.
- त्यांनी बौद्ध धर्माच्या ध्यान (ध्यान) आणि ध्यान योगाच्या तत्त्वज्ञानाचे चीनमध्ये प्रचार केला. चीनमध्ये त्यांनी शाओलिन मंदिरात मुक्काम केला आणि तेथे ध्यान आणि शारीरिक तंदुरुस्तीचे महत्त्व पटवून दिले. त्यांनी शाओलिन मंदिरातील भिक्षूंना ध्यान करण्याच्या पद्धती आणि आत्मसंयम शिकवले. यामुळे शाओलिन मंदिर ध्यान आणि मार्शल आर्ट्ससाठी प्रसिद्ध झाले.
- बोधिधर्म हे ध्यानाच्या तत्त्वज्ञानाचे जनक मानले जातात आणि त्यांचा वारसा झेन बौद्ध धर्माच्या रूपात आजही जगभरात पसरला आहे. त्यांच्या शिकवणींनी आत्मशुद्धीकरण, ध्यान आणि शारीरिक तंदुरुस्तीच्या महत्त्वावर जोर दिला. त्यामुळे बोधिधर्म हे इतिहासातील एक महान आध्यात्मिक व्यक्तिमत्त्व मानले जातात.
- बोधिधर्म यांचे मूळ नाव ‘बोधीतार्मन’ असे होते. त्यांचे कुटुंब प्रतिष्ठित आणि संपन्न होते, परंतु बोधिधर्म यांनी सांसारिक जीवन सोडून आध्यात्मिक मार्ग स्वीकारला.बोधिधर्म यांनी आपल्या कुटुंबाचे जीवन सोडून, बौद्ध धर्माचे शिक्षण घेतले आणि भिक्षू बनले. त्यांच्या आध्यात्मिक प्रवासामुळे त्यांनी आपल्या कुटुंबाशी संपर्क कमी केला आणि चीनमध्ये झेन बौद्ध धर्माची स्थापना केली. त्यांचे कुटुंब त्यांच्यासाठी महत्त्वाचे होते, परंतु त्यांनी ध्यान आणि आत्मशुद्धीकरणाच्या मार्गाला अधिक महत्त्व दिले.
- बोधिधर्म यांच्या जीवनावर आधारित “७ंथम” (7aum Arivu) हा तमिळ चित्रपट आहे, जो २०११ मध्ये प्रदर्शित झाला होता. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन ए. आर. मुरुगदोस यांनी केले आहे आणि मुख्य भूमिकेत सूर्या शिवकुमार आहेत. चित्रपटात बोधिधर्म यांच्या जीवनाचे आणि त्यांच्या चीनमध्ये झेन बौद्ध धर्माच्या प्रचाराचे चित्रण केले आहे.
- चित्रपटाच्या कथानकात बोधिधर्म यांचे अद्वितीय कौशल्य आणि त्यांची शिकवण दाखवण्यात आली आहे. त्यांच्या योग, ध्यान, आणि मार्शल आर्ट्सच्या तंत्रांची माहिती चित्रपटात दिली आहे. चित्रपटात बोधिधर्म यांची जीवनगाथा आणि त्यांच्या परंपरेचा चीनमध्ये कसा प्रभाव पडला हे दाखवले आहे.
- “७ंथम” चित्रपटात बोधिधर्म यांच्या ऐतिहासिक महत्त्वावर तसेच त्यांच्या शिकवणींच्या प्रभावावर आधारित एक काल्पनिक कथा दाखवण्यात आली आहे. चित्रपटाला प्रेक्षकांचा आणि समीक्षकांचा चांगला प्रतिसाद मिळाला होता.
बोधिधर्म यांच्या अद्वितीय शक्ती (bodhidharma powers):
1. ध्यान आणि आत्मसंयम
बोधिधर्म हे ध्यानाच्या तत्त्वज्ञानाचे महान गुरू मानले जातात. असे सांगितले जाते की त्यांनी शाओलिन मंदिरात नऊ वर्षे एकाच स्थानी ध्यान धारणा केली. त्यांनी ध्यानाच्या माध्यमातून आत्मशुद्धीकरण आणि आत्मसंयमाचे महत्त्व पटवून दिले. त्यांच्या ध्यान साधनेमुळे त्यांनी उच्च आध्यात्मिक स्थिती प्राप्त केली होती.
2. अद्वितीय शारीरिक शक्ती
बोधिधर्म यांना शारीरिक शक्ती आणि तंदुरुस्तीचे अद्वितीय तंत्रज्ञान माहित होते. त्यांनी शाओलिन मंदिरातील भिक्षूंना ध्यान आणि शारीरिक तंदुरुस्तीचे महत्त्व पटवून दिले. त्यांच्यामुळे शाओलिन मंदिर हे मार्शल आर्ट्सच्या प्रशिक्षणासाठी प्रसिद्ध झाले. असे मानले जाते की त्यांनी भिक्षूंना कठोर शारीरिक प्रशिक्षण आणि आत्मसंरक्षणाचे तंत्र शिकवले.
3. भविष्यवाणी आणि अंतर्दृष्टी
काही कथांनुसार, बोधिधर्म यांना भविष्यकाळातील घटना जाणून घेण्याची क्षमता होती. त्यांनी आपल्या अनुयायांना त्यांच्या जीवनातील महत्त्वाच्या घटनांचे भविष्यवाणी केली होती. त्यांच्या अंतर्दृष्टीमुळे ते आपल्या अनुयायांमध्ये आदरणीय होते.
4. रोग निवारण क्षमता
बोधिधर्म यांच्या सामर्थ्यांमध्ये रोग निवारण क्षमताही समाविष्ट होती. असे मानले जाते की त्यांनी ध्यान आणि योगाच्या माध्यमातून रोगांचे निवारण केले आणि लोकांचे आरोग्य सुधारले. त्यांनी शारीरिक आणि मानसिक स्वास्थ्याचे तत्त्वज्ञान प्रचारित केले.
5. अद्भुत कथा
एक कथा अशी आहे की बोधिधर्म यांनी एका भिक्षूला आपले संपूर्ण शरीर दिले आणि त्याच्या आत्म्याला मुक्त केले. या कथेत बोधिधर्म यांची आत्मशक्ती आणि दयाळुता दाखवण्यात आली आहे.बोधिधर्म यांच्या सामर्थ्यांबद्दलच्या या कथा त्यांच्या अद्वितीय व्यक्तिमत्त्वाचे आणि आध्यात्मिक सामर्थ्याचे प्रतीक आहेत.
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूच्या ठिकाणाबद्दल ( Bodhidharma death place):
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूच्या ठिकाणाबद्दल निश्चित माहिती नाही. त्यांच्या मृत्यूबद्दल अनेक कथा आणि दंतकथा प्रचलित आहेत. काही ऐतिहासिक स्रोतांनुसार, बोधिधर्म यांचे निधन चीनमध्ये झाले. त्यांच्या जीवनाच्या अखेरीस त्यांनी चीनमधील शाओलिन मंदिरात समय घालवला आणि तिथेच त्यांचे निधन झाले असे मानले जाते.
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूच्या तारखेवर आणि ठिकाणावर अनेक विवाद आहेत, परंतु बहुतांश विद्वान आणि इतिहासकार मानतात की त्यांचे निधन चीनमध्ये झाले होते. त्यांच्या शिकवणींनी आणि योगदानाने त्यांना एक महान आध्यात्मिक गुरु म्हणून ओळखले जाते.
बोधिधर्म यांचा मृत्यू कसा झाला ( How did bodhidharma died) :
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूबद्दल अनेक दंतकथा आणि ऐतिहासिक संदर्भ आहेत, पण निश्चित माहिती उपलब्ध नाही. त्यांच्यावर आधारित काही प्रमुख कथा आणि संदर्भ खालीलप्रमाणे आहेत:
1. प्राकृतिक मृत्यू:
काही ऐतिहासिक संदर्भांनुसार, बोधिधर्म यांनी आपला जीवनकाल चीनमधील शाओलिन मंदिरात व्यतीत केला. त्यांनी ध्यान, योग आणि आत्मसंयमाच्या तत्त्वज्ञानाचे शिक्षण दिले. अनेक विद्वान मानतात की त्यांचे निधन वृद्धापकाळामुळे शाओलिन मंदिरातच झाले. त्यांनी आपला उर्वरित जीवन ध्यान साधनेत व्यतीत केला आणि नैसर्गिकरित्या निधन पावले.
2. विषबाधा:
काही दंतकथांनुसार, बोधिधर्म यांना विषबाधा देऊन मारले गेले होते. एक कथा अशी आहे की बोधिधर्म यांनी चीनमधील एका राजाला त्यांच्या सैन्याची तंदुरुस्ती सुधारण्यासाठी आणि त्यांना युद्धकलेचे महत्त्व पटवून देण्यासाठी प्रशिक्षण दिले. काही असंतुष्ट व्यक्तींनी किंवा राजाच्या विरोधकांनी बोधिधर्म यांना विषबाधा देऊन मारण्याचा कट रचला असावा.
3. अज्ञात ठिकाणी निर्वाण:
एक अन्य कथा अशी आहे की बोधिधर्म यांनी आपले जीवन समारोप करण्यासाठी गुप्तपणे अज्ञात ठिकाणी प्रवास केला आणि तेथे त्यांनी निर्वाण प्राप्त केले. या कथेनुसार, त्यांनी आपल्या अनुयायांना सोडून निघून गेले आणि अज्ञात ठिकाणी जाऊन ध्यान साधनेत लीन झाले.
4. समाधि आणि अद्वितीय घटना:
काही दंतकथांमध्ये असे सांगितले जाते की बोधिधर्म यांनी समाधि घेतली आणि त्यांच्या शरीराचे अचानक गुप्तपणे अदृश्य झाले. ही कथा त्यांच्या आध्यात्मिक सामर्थ्याचे प्रदर्शन करते. या कथेनुसार, त्यांच्या मृत्यूचा नेमका तपशील कुणालाच कळला नाही.
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूबद्दल ऐतिहासिक संदर्भ:
बोधिधर्म यांच्या मृत्यूबद्दलचे ऐतिहासिक संदर्भ विविध आहेत, परंतु कोणतीही कथा निश्चितपणे प्रमाणित नाही. त्यांच्या मृत्यूचा तपशील अद्याप अज्ञातच आहे. काही विद्वान मानतात की त्यांच्या मृत्यूबद्दलच्या कथांमध्ये त्यांच्या अनुयायांनी आणि समर्थकांनी काल्पनिक गोष्टींचा समावेश केला आहे.
बोधिधर्म यांची शिकवण आणि तत्त्वज्ञान त्यांच्या मृत्यूनंतरही झेन बौद्ध धर्माच्या माध्यमातून जिवंत राहिली. त्यांच्या ध्यान, योग आणि आत्मसंयमाच्या तत्त्वज्ञानाने त्यांना एक महान आध्यात्मिक गुरु म्हणून ओळखले जाते.
बोधिधर्म यांच्या शिकवणींवर आधारित काही पुस्तके (Bodhidharma books):
बोधिधर्म यांच्या शिकवणींवर आधारित काही ग्रंथ आणि ग्रंथसंपदांचा उल्लेख आढळतो, ज्या त्यांच्या अनुयायांनी आणि नंतरच्या विद्वानांनी संकलित केल्या आहेत. बोधिधर्म यांच्या मूळ ग्रंथांबद्दल निश्चित माहिती नाही, परंतु त्यांच्या शिकवणींवर आधारित काही प्रमुख ग्रंथ खालीलप्रमाणे आहेत:
- “द बुक ऑफ बोधिधर्म” (The Book of Bodhidharma): या ग्रंथात बोधिधर्म यांच्या शिकवणींचे संकलन आहे. यात त्यांनी ध्यान, प्रज्ञा, आणि ध्यानाच्या तंत्रावर दिलेली शिकवण समाविष्ट आहे.
- “द बोधिधर्म एंथोलॉजी” (The Bodhidharma Anthology): यामध्ये बोधिधर्म यांच्या प्रमुख ग्रंथांचे संकलन आहे. यात त्यांच्या उपदेशांचे आणि तत्त्वज्ञानाचे विवेचन आहे.
- “द रेड क्लिफ लेटर” (The Red Cliffs Letter): हा ग्रंथ बोधिधर्म यांचा प्रमुख उपदेश समाविष्ट करतो, जो त्यांनी आपल्या अनुयायांना लिहिला होता. यात ध्यानाच्या तत्त्वज्ञानाचे महत्त्व आणि ध्यान साधनेचे मार्गदर्शन आहे.
- “द वॅकेनिंग ऑफ फेथ” (The Awakening of Faith): हा ग्रंथ बोधिधर्म यांच्या ध्यानाच्या तत्त्वज्ञानावर आधारित आहे. यात आत्मज्ञान, प्रज्ञा, आणि ध्यान साधनेच्या तत्त्वांवर विवेचन आहे.
या लेखमधून Mahitia1.in टीमच्या लेखनातून बोधीधर्माचा इतिहास ! कोण आहेत बोधीधर्म ? bodhidharma!व आवश्यक लिंक विषयी माहिती देण्याचा पर्यन्त केला आहे तुम्हाला या व्यतिरिक्त अजून काही माहिती हवी असल्यास तुम्ही आम्हाला कमेन्ट करून कळवू शकता व अश्याच अभ्यासपूर्ण महितीसाठी तुम्ही आमच्या What’s App group – शासकीय नोकरी & योजना ग्रुप – ( लिंक वर क्लिक करून ) जॉइन करू शकता. ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही अश्याच नोकरी, शिक्षण, शासकीय योजना आणि सर्वांसाठी आरोग्य विषयावर लेख घेऊन येत असतो.
